مسئولیت کیفری پزشک از منظر فقه اسلامی و قانون ایران (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

پزشکان و افرادی که عضو نظام پزشکی هستند باید با وجدانی بیدار و آگاه و بر طبق موازین قانونی و اخلاقی، وظایف ناشی از حرفه خود را انجام دهند، به نحوی که رفتار آنان باعث جلب اعتماد و احترام مردم نسبت به آنان و جامعه پزشکی گردد. پزشکان در انجام وظایف محوله خویش، تمام سعی و تلاش خود را نسبت به بیماران خود انجام می‌دهند. اما در حین عمل جراحی، جراحاتی به مریض وارد می‌شود که حتی منجر به مرگ بیمار می‌شود. مسئولیت پزشک یکی از مباحث تفسیر بردار و غامض حقوق پزشکی و معادل اصطلاح ضمان طبیب در نظام فقهی است که حاوی مسئولیت مدنی و کیفری است. مشهور فقهای امامیه با استناد به اجماع، قاعده اتلاف و روایت سکونی از امیر المومنین (ع)، طبیب را متعهد به نتیجه دانسته‌اند و با رد اصل برائت و عموم قاعده احسان، وی را ضمن همه نوع خسارات وارده به بیمار می‌دانند، ولو این که در کار خود حذاقت و تخصص کافی داشته و اذن در معالجه هم تحصیل کرده باشد. بعضی از فقها نیز با تعبیر به «لاخلاف» و «اجماعاً» ادعای اجماع در این مسأله کرده‌اند. برخی دیگر از فقها معتقدند طبیب و بیطار حاذق که اذن در معالجه داشته باشد و مرتکب تقصیری هم نشود، مسئولیت نخواهد داشت. فی الواقع، تعهد آن‌ها را متعهد وسیله دانسته‌اند. در غیر این صورت مسئول شمردن طبیب موجب انسداد باب طبابت و امتناع پزشکان از درمان می‌گردد. قانون مجازات اسلامی سال 1370 در مواد 319، 320 و 321 وفق نظر مشهور فقها بوده و مسئولیت محض یا بدون تقصیر پزشک در قانون سابق مشهود بود ولی در قانون مجازات اسلامی سال 1392 در ماده 495 مسئولیت پزشک را مقید به تقصیر شمرده است. تحقیق حاضر پس از بررسی فقهی و قانونی به این امر توجه نموده است که با وجود جراحی‌های زیبایی و پلاستیک، قانون مجازات اسلامی فعلی پاسخگویی بیماران نمی‌باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی می‌باشد.
واژه های کلیدی: فقه اسلامی، رضایت، اذن، برائت، مسئولیت پزشک.