مطالعه تطبیقی تابعیت در فقه و حقوق ایران

توضیح

ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻧﻮﻋﯽ از ارﺗﺒﺎط ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮدی را ﺑﻪ ﮐﺸﻮری ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ آن ﮐﺸﻮر درﺑﺎره ﻓﺮد ﺟﻤﻊ اﺳﺖ. در ﮐﺘﺎب و ﺳﻨّﺖ و دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻘﻬﯽ و در آرای ﻓﻘﻬﺎی اﺳﻼﻣﯽ، ﻟﻔﻈﯽ ﻣﻌﺎدل ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ راﯾﺞ اﺳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد؛ زﯾﺮا در اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﻼم، ﺣﮑﻮﻣﺖ، ﺑﻪ ﺧﺪا ﺗﻌﻠﻖ دارد ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ واﻗﻌﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻧﺒﯿﺎ و اوﻟﯿﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎی ﻓﺮاوانی در ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺎس ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ در ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق اﯾﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﯾﯽ ﺑﻮده و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ، ﻣﻘﺎﻻت و ﮔﺮدآوری ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﯾﮏ ﺳﺮزﻣﯿﻦ را از اﺗﺒﺎع آن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ دارد و ﻫﯿﭻ ﻗﯿﺪ و ﺷﺮﻃﯽ ﻧﺪارد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ از دﯾﺪﮔﺎه اﺳﻼم، ﻓﻘﻂ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ دارای ﯾﮑﯽ از دو وﺻﻒ ﭘﯿﻤﺎن ﯾﺎ اﯾﻤﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ، از اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﻣﻞ دﯾﮕﺮان ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.
واژه‌های کلیدی: تابعیت، فقه و حقوق، شرایط قانونی، امتیاز تولد، تابعیت نسبی