مطالعه تطبیقی جایگاه هیات منصفه در حقوق ایران و سایر کشورها

توضیح

پیش بینی نهاد هیأت منصفه از منظر حقوق اساسی از دو وجـه قابـل توجیـه اسـت . از یـک طرف امکان مشارکت مردم در فرآیند دادرسی به ویژه در جرایم سیاسی و مطبوعـاتی کـه جنبـه عمومی دارند را، فراهم مینماید که میتوان آنرا دمکراتیزه کردن فرآیند دادرسی کیفري نامید. از طرف دیگر از آنجا که قوه قضائیه ممکن است تحت تأثیر قوه مجریه و ابزارهاي آن به صـورت مستقیم یا غیرمستقیم قرار گیرد، استقلال و بی طرفی نهاد رسیدگی کننده را تضمین مینماید. در قوانین اساسی برخی از کشورها از جمله ایران، نهـاد هیـأت منصـفه بـه مثابـه یکـی از مراحـل دادرسیهاي کیفري، مورد شناسایی قرار گرفته است.
براین اساس در ابتدا فلسفه وجودي هیأت منصفه و جایگاه آن در حقوق اساسی تطبیقـی و سپس جایگاه این نهاد در ایران و تحولات آن در قوانین عادي و اساسی مشروطیت و جمهوري اسلامی ایران و نیز شرایط تشکیل، وظایف و نحوه تعامل آن با قضات مورد بررسی واقع شده است.
واژه های کلیدی: هیأت منصفه، حقوق اساسی، جرائم سیاسی- مطبوعاتی، دمکراتیـزه کـردن فرآیند دادرسی، قوه قضائیه، قوه مجریه.