مفهوم اتانازی و بررسی آن از دیدگاه فقه، حقوق و اخلاق

توضیح

نظرات مختلف درباره اتانازی ضرورتاً به دیدگاه های مختلفی باز می گردد که در زمینه اخلاق وجود دارد. بدین سان مباحثی که پیرامون اتانازی مطرح می شود، مباحث مربوط به « ارزش» ها است. برخی اعتقاد دارند که حیات، حد اعلای خوبی است و دیگر خوبی ها با وجود حیات و زندگی معنا می یابند. بدون زندگی و حیات، هیچ ارزش یا خوبی وجود ندارد (یعنی نمی تواند وجود داشته باشد) و حیات، شرط لازم برای تحقق دیگر ارزش ها است. در گذشته سرعت بخشیدن عامدانه به مرگ یک انسان، پیوسته به عنوان یک جنایت تلقی می‌شد، آن هم بدون توجه به شرایط بیمار و وسعت بیماری او. اما اکنون برخورد عموم با این موضوع تغییر یافته است. همکاری با انسانی که به وضوح، تمایل خود را برای مردن اعلام داشته، آن هم به ویژه در شرایط وجود یک بیماری لاعلاج، امروزه به نحو فزاینده‌ای به عنوان عملی قابل توجیه نگریسته می‌شود. در واقع چنین برداشتی حاصل یکپارچه‌ی نظر سنجی‌هایی است که در کشور‌های «غربی» به عمل آمده است. با این وجود هنوز هم هیأت‌های قانون گذاری هنگامی که بحث تغییر قوانین مربوطه مطرح می شود بسیار محتاطانه عمل می‌کنند. هم اکنون فقط هلند، بلژیک و ایالت اورگان آمریکا قوانین صریحی در زمینه اتانازی فعال به اجرا گذارده‌اند. همچنین نوع انفعالی اتانازی در سوییس اجرا می شود. لیکن مباحثه‌های جدی سیاسی در باره‌ی تغییرات قانونی مشابه، در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دیگر، از جمله در بریتانیا، آفریقای جنوبی، استرالیا و اخیراً در خاورمیانه در جریان است. بدین سان بحث درباره ی «اتانازی» یکی از مباحث عمده ی «اخلاق زیستی»، «اخلاق پزشکی» و «حقوق پزشکی» است و پرسش های اخلاقی، فلسفی و دینی تأمل آوری را برانگیخته است.
واژه‌های کلیدی: اتانازی، قتل عمدی، شفقت، مرگ آسان، حق بر مردن