عنوان
منع از سوء استفاده از حقوق عینی در قانون مدنی
نویسنده
ناشر
فقه و مبانی حقوق اسلامی، پاییز و تابستان 1391، شماره 12-13، ص.: 24-37.
تاریخ نشر
1391
توضیح
مطابق اصل 40 قانون اساسی, هیچ کس نمی تواند اعمال حق خود را وسیله اضرار دیگری قرار دهد, اصل مذکور مبتنی بر نظریه سوء استفاده از حق می باشد. در قانون مدنی مبحث معینی به این موضوع اختصاص داده نشده است و به نظر می رسد استفاده از این نظریه در محدوده ماده 132 قانون مدنی می باشد ولی در سایر مصادیق نیز, می توان این نظریه را استنباط کرد. نظریه منع از سوء استفاده از حق در حقوق اسلامی نیز مطرح بوده است و قاعده لاضرر یکی از منابع این نظریه محسوب می شود ولی این قاعده از سوء استفاده از حق وسیع تر می باشد. به موجب این نظریه, اصل آزادی اشخاص در استعمال حق در صورت استفاده نامتعارف و به قصد اضرار محدود می شود. ضمانت قانونی منع از سوء استفاده از حقوق عینی را به شکل الزام صاحب حق به جبران خسارات و یا محدودیت و یا منع ازاجرای آن می توان ملاحظه کرد. دراین مقاله با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی, مقرراتی از قانون مدنی در زمینه منع از سوء استفاده از حقوق عینی مورد مطالعه قرارگرفته است. نتیجه حاصل از این بررسی نشان می دهد که مقررات فعلی در خصوص این موضوع کافی نبوده و ضروری است این نظریه به عنوان یک قاعده عمومی در مبحث معینی در قانون مدنی بیان شده و معیارهای سوء استفاده از حق و راهکارهای قانونی ممانعت از اجرای حق به قصد اضرار تعیین شود.
واژه‌های کلیدی: سوء‌استفاده، قاعده لاضرر، حقوق عینی