نظام‌سازی در فقه سیاسی شیعه: رویکرد‌ها و توانمندی‌ها

توضیح

نظام‎سازی در فقه، یکی از پرسش‎های نوشوندۀ جدی است که در چند دهۀ گذشته به‎ویژه پس از انقلاب اسلامی، مورد توجه بوده و موافقان و مخالفان بسیاری را برانگیخته است. نظام‎سازی تکاپویی روشمند، متکی بر مبانی ارزشی و هنجاری و با بهره‎گیری از منابع عقلی و نقلی برای ساخت و ایجاد مجموعه‎ای از‎ عناصر نرم‎افزاری و اندیشه‎ای به‎هم‎پیوسته است که فرایند اعمال قدرت را در جامعه قانونمند می‎کند. در نظام‎‎سازی، با رجوع به منابع هر اندیشه، به بحث از مبانی، اصول،‎ اهداف، احکام، اخلاق و ساختار توجه می‎شود. این مقاله تلاش دارد رویکردها و توانمندی‎های فقه سیاسی شیعه در نظام‎سازی را پیگیری کند و در فرضیه بر این امر تأکید دارد که با گذر از رویکرد فردی، فقه سیاسی در رویکرد حداکثری نظام‎پردازانه دارای توانمندی‎هایی مانند روش اجتهاد، احکام و آموزه‎های ادارۀ نظام سیاسی در فقه و اصول عقلی-عقلایی است که فقیه را در کشف مقاصد نظام سیاسی و بهره‎گیری از تجربۀ بشری بر مدار آموزه‎های دین راهبری می‎کند. این مهم با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.
واژه‌های کلیدی: فقه سیاسی، نظام سازی، روش اجتهاد، اصول عقلی-عقلایی، احکام فقهی.