نظام احسن به مثابه یکی از مبانی اقتصاد اسلامی

توضیح

مقاله پیش رو در صدد پاسخ به این پرسش است که چگونه می‌توان نظام احسن را به عنوان یکی از مبانی جهان‌شناسی اقتصاد اسلامی معرفی کرد. فرضیه‌ای که مقاله در پی اثبات آن می‌باشد این است که نظام احسن که در فلسفه و کلام اسلامی مطرح است و با رویکرد قرآنی بیان می‌شود، می‌تواند به عنوان یکی از مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی اخذ شده و در نظریه‌پردازی‌های اقتصاد اسلامی به عنوان یک پیش‌فرض نقش‌آفرینی کند.
از مهم‌ترین دستاوردهای مقاله این است که نشان می‌دهد چگونه‌ آموزه‌‌های «قضا و قدر»، «سنت‌های الهی» و «خیر و شر» که از عناصر اصلی نظام احسن از دیدگاه قرآن کریم هستند، منافاتی با رشد و توسعه نداشته، بلکه تقویت‌کننده آن هستند. مقاله به لحاظ رویکرد مطالعه تطبیقی است و اقتصاد کلاسیک نیز مطالعه شده است. ازآنجاکه نظام احسن یک مفهوم فلسفی می‌باشد، نخست برداشت فلسفی از این مفهوم مطرح شده و سپس آثار آن در اقتصاد معرفی شده است؛ به لحاظ تفسیری نیز روش تحلیلی – عقلی اتخاذ شده است. پذیرش نظام احسن به عنوان یک مبنای فلسفی برای اقتصاد اسلامی، ایده جدیدی است که در مطالعات گذشته کمتر به چشم می‌خورد.
واژه‌های کلیدی: اقتصاد اسلامی، نظام احسن، قضا و قدر، سنت‌های الهی، فقر و غنا، سنت رزق.