نظریه عمومی حق از دیدگاه فقیهان امامیه

توضیح

بحث از قواعد عمومی حاکم بر «حق» از قبیل شناسایی آن، تبیین ماهیت، احکام و آثار آن از مباحث اساسی مطرح در فلسفه حق و نظریه عمومی آن در حوزه فلسفه حقوق مدنی و فقه معاملات است. حق در مفهوم اخص مستلزم سلطنت ضعیفی است که به موجب آن برای شخص نسبت به شئ ایاجد می شود. برخی از صاحب نظران ماهیت حق را از مقوله مفاهیم ماهوی عرضی و برخی آن را از مفاهیم فلسفی و التزاعی و برخی آن را از مفاهیم اعتباری می دانند. طبق یک دیدگاه سلطنت مقوم حق و براساس دیدگاه دیگر اثر حق بوده و تفاوت حقوق در متعلق سلطنت می باشد؛ و به موجب نظر سوم اثر اعتباری حق با توجه به تفاوت ماهیت اعتبار در موارد مختلف متفاوت است. با توجه به مبانی که هر یک از صاحب نظران نسبت به تعریف و ماهیت حق دارند نسبت به آثار و احکام آن از قبیل: امکان اسقاط، نقل، انتقال حق و عوض قرار دادن آن پاسخ های متفاوتی داده؛ و در موارد تردید نیز برخی اصل عملی را امکان و بضی عدم امکان آنها می دانند.
واژه های کلیدی: مفهوم حق، حق و حکم، احکام حق، ماهیت حق، آثار حق.