عنوان
نظریه نظام مندی معرفت های مکاتب اقتصادی: مطالعه موردی اقتصاد کلاسیک و اقتصاد اسلامی
نویسنده
ناشر
فصلنامه اقتصاد اسلامی، تابستان ۱۳۸۹، شماره ۳۸، ص.: ۳۳-۶۰.
تاریخ نشر
۱۳۸۹
توضیح
مکتب اقتصادی، حاصل اندیشه گروهی از اندیشه وران بوده و شامل معرفت هایی است که جهت گیری عقلانی مشترک داشته و ساختار فکری همسانی دارند و همه درباره دغدغه های اقتصادی هستند. پرسش این است که آیا بین معرفت هایی که در هر یک از مکتب های اقتصادی وجود دارد، نظام مندی خاصی وجود دارد؟ اهمیت و ضرورت پاسخ به این پرسش در این است که دسترسی به این نظام مندی در حقیقت معرف منطقی است که می تواند در راه شناخت و طراحی مکتب اقتصادی از جمله اقتصاد اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. فرضیه مقاله این است که معرفت های موجود در هر یک مکتب های اقتصادی از نظام مندی خاصی دارد و برای دسترسی به نظام پیش گفته روش تحقیق خاصی انتخاب شده است. این روش با تکیه بر فرایند شناخت، آغاز شده و با گروه بندی منطقی معرفت هایی که در هر مکتب اقتصادی ممکن است به کار رود، راه خود را ادامه می دهد. برای دسترسی به این نظام، باید افزون بر معرفی عنصرها، روابط بین آنها نیز مشخص شود. یکی از دستاوردهای اثبات فرضیه پیش گفته، پاسخ به یکی از پرسش های روش شناسی مهمی است که در اقتصاد اسلامی باید به آن پاسخ داد: کدام یک از معرفت های بشری را می توان به اقتصاد اسلامی منتسب کرد؟ دستیابی به معیار و منطق مشخصی که بتواند علت مناسبی بر انتساب معرفتی به گستره اقتصاد اسلامی باشد، در حقیقت در پدیدساختن زبان مشترک در بین اندیشه وران نقش آفرین است. افزون بر این شناسایی بحث های جدیدی که بررسی آنها باعث گسترش و توسعه اقتصاد اسلامی می شود، متکی بر دستیابی به این معیار و منطق است.
واژههای کلیدی: مکتب اقتصادی، روش شناسی، رویکرد شناختی، اقتصاد کلاسیک، اقتصاد اسلامی.