نقدی بر تعریف علم اقتصاد از منظر مبانی اسلامی

توضیح

تاکنون تعریف‌های گوناگونی از علم اقتصاد ارائه شده است. مقاله پـیش رودر پـی تحلیـل و نقـد ایـن تعریـف‌هـا براساس مبانی اسلامی و ارائه تعریفی مناسب با این مبانی برای علم اقتصاد است. به این منظورتعریف‌هـای موجـود به دو دسته «تعریف به موضوع» و «تعریف به کارکرد» افراز می‌شود. در نقد دسته نخست، مشـخص مـی‌شـود کـه اندیشه‌وران علم اقتصاد در تعریف این علم از دو امر غفلت می‌کنند که ناشی از نگاه تک رشته‌ای به اقتصاد اسـت: ابعاد غیراقتصادی رفتارهای متعلق به اموال و ابعاد اقتصادی رفتارهایی که متعلـق آنهـا امـوال نیسـت. در نقـد دسـته دوم، برخلاف ادعای موجود در علم اقتصاد مبنی بر محدودیت منـابع و نامحـدود بودن نیـازانسـان ناشـی از فلسـفه فایده‌گرایی، نشان داده می‌شود که منابع این جهان برای نیازهـای انسـان کـافی بـوده و مشـکل ظلـم کـردن برخـی انسانها به انسانهای دیگر و کفران نعمت است. سرانجام تعریف مطلوب از اقتصاد ارائه می‌شود که عبارت اسـت از: «علم اقتصاد، دانشی است که رفتارهای بشر را به منظور کشف راه‌های توزیـع عادلانـه ثـروت هـا و درآمـدها و کشف راه‌های استفاده از منابع در جهت تأمین نیازهای واقعی بشر، مورد مطالعه قرار می‌دهد». روش تحقیق در تبیین مطالب دربـاره علـم اقتصـاد مرسـوم روش تحلیـل متـون اقتصـاد ی و در تبیـین مطالـب اسلامی استناد به آیه‌ها و روایت‌ها است و نقد به روش تحلیل عقلی انجام خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: تعریف به موضوع، تعریف به کارکرد، رفتار اقتصادی، نگاه تک رشته‌ای، کفایت منابع.