نقش ولی فقیه در کارآمدسازی احکام براساس مقتضیات زمان و مکان
رحیمی، هادی | رضوانی، سودابه | ناصری مقدم، حسین | وطنی، امیر
تغییر احکام | حکم امضایی | حکم حکومتی (Act of state) | حکم ضرر | ضروری دین | مقتضیات زمان و مکان | ولی فقیه (Wilayat al-Faqih)
فصلنامه دین پژوهی و کارآمدی، بهار ۱۴۰۱، شماره ۳، ص.: ۳۹-۶۱.
۱۴۰۱ش.
یادداشت: عنوان انگلیسی: The position of the Guardian Jurist in applying Islamic rules to the requirements of time and place
مسلمانان بر خاتمیت، ابدی بودن و جهان شمولی احکام شریعت اسلام اتفاق نظر دارند. همچنین اصولیون شیعه اعتقاد دارند که احکام الهی بر مبنای مصلحت و مفسده واقعی وضع گردیده و هیچ واجبی نیست مگر مصلحتی در آن نهفته است و هیچ حرامی نیست مگر مفسده انگیز بوده است. لذا این سوال بنیادین ایجاد میشود که اگر به واسطه تغییر عمده شیوه زندگی، حکمی مصلحت اجرایی خود را از دست دهد یا واجبی موجب ایجاد مفسده گردد، آیا امکان تغییر دائم یا موقت آن توسط ولی فقیه که صاحب امر در جامعه اسلامی است وجود دارد و کدام یک از احکام اسلامی قابلیت تغییر و تطبیق با مقتضیات جامعه مدرن را دارند؟ از همین روی در این پژوهش نقش ولی فقیه در نگاه فقهای امامیه را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدهایم که ولی فقیه به واسطه جایگاه ویژهای که در جامعه اسلامی دارد میتواند به دو نحو موقت و دائمی احکام امضائی، احکام حکومتی و قضائی، احکام ضرری و همچنین احکام صادر شده به نحو قضیه خارجیه را مطابق با مقتضیات زمان و مکان تغییر دهد بدون آن که این تغییر در مغایرت با جاودانگی و کمال دین اسلام باشد بلکه برعکس نوعی تضمین برای جاودانگی آن است.
واژه های کلیدی: تغییر احکام، ولی فقیه، حکم امضائی، حکم حکومتی، حکم ضرری.
بازیابی پسورد
پسورد شما به ایمیل شما ارسال خواهد شد