نوآوری‌های امام خمینی (س) در قاعده لاضرر و شباهت آن با سوء استفاده از حق در مسوولیت مدنی

توضیح

 از مهم ترین و پر کاربردترین قواعد فقهیه, قاعده «لاضرر» است که با توجه به منشأ روایی آن, از دیرباز مورد توجه و استفاده فقهای عظام شیعه و سنی بوده است. اما نحوه استفاده و دایره شمول این قاعده مورد اختلاف فقیهان است. امام راحل با دقت نظری بدیع و با نگرشی متفاوت با سایر فقیهان به روایت نبوی نگریسته و به استنباطی متفاوت دست یافته است که بر اساس آن, حدیث لا ضرر شامل خسارت های مادی و معنوی و بیانگر حکم اولیه ای در عرض سایر احکام اولیه است و در تعارض با هیچ حکمی جز حکم قاعده سلطنت نیست.این استنباط شباهت کاملی با بیان حقوقدانان درباره نظریه سوء استفاده از حق دارد که در مباحث مسوولیت مدنی ابراز شده و محدود کننده دایره اعمال حق است.
واژه‌های کلیدی: امام خمینی، قاعده لاضرر، سوء استفاده از حق، اعمال حق، نوآوری