نگاهی به قاعده لاضرر از دیدگاه امام خمینی (ره)

توضیح

"از ایـن روی, فـقـیهان شیعه, پس از نقل روایات باب به تجزیه و تحلیل پرداخته اند, از باب نمونه: امـام خمینی سه فصل از رساله خود را ویژه پاسخ به این پرسش کرده است در فصل نخست, وجود این جمله: (لاضرر ولاضرار) را از معصومان(ع) در ضمن روایـات می پذیرد, ولی صدور آن را به گونه ای مستقل مورد تردید قرار می دهد. پـس از شـیـخ انـصاری بیش تر فقیهان , دیدگاه او را پذیرفته اند, از جمله اینان, میرزای نأینی است که می نویسد: (بـهـترین دیدگاه همان دیدگاه برگزیده شیخ انصاری است و این دیدگاه, مـیـتـوانـد مـدرک قاعده فقهی قرار گیرد, به عکس دیدگاه دوم و چهارم (حـرام بـودن زیان زدن و نفی ضرر غیر متدارک) دیدگاه دوم درست نیست; زیرا اگر آن را بپذیریم, لاضرر حکم فرعی می شود برای حرام بودن ضرار, مـانـنـد دیـگر احکام فرعی که بیانگر حرام بودنند. در مـتون روایی, روایاتی که بیانگر احکام حکومتی پیامبر (ص) و یا امامان معصوم (ع) اند, با دیگر روایات در کنار هم آمده اند واین سبب اشـتـباه شماری از فقیهان شده است, از این روی, امام خمینی بر آن می شود معیاری برای شناخت روایات حکومتی از غیر آن ارأه دهد: (هـر روایـتـی که از پیامبر (ص) و علی(ع) با واژه هایی چون: ( قضی), (حـکـم), یـا (امر)و ... امام راحل به این اشـکـال تـوجـه داشـتـه اسـت; از این روی, پس از نتیجه گیری یاد شده یـادآور مـی شـود: هـر چـنـد در روایـات مـا این حدیث با آن واژه ها نـیـامده, ولی دقت در آغاز داستان و نیز پایان آن و همچنین شان صدور حـدیث از قرینه هایی مستند که اطمینان نزدیک به قطع به فقیه می دهند کـه لاضـرر ولاضرار, حکم حکومتی است و صادر شده از سوی پیامبر(ص)."
واژه‌های کلیدی: قاعده لاضرر، ضرر، روایات، امام خمینی (ره)، اسلام، حکم