نگاهی دوباره به مستندات تاریخی ارتداد

توضیح

ارتداد مسئله‌ای است که با جان افراد ارتباط دارد و در اغلب موارد به اعدام مرتد حکم شده است. حکومت دینی و فقهی در جمهوری اسلامی از یک ‌سو و دیدگاه‌‌های مخالف از سوی دیگر اهمیت این موضوع را دوچندان کرده است. نوشتۀ پیش رو درصدد است با نگاهی دوباره به گزارش‌های تاریخی، چند و چون آنچه را که دربارۀ ارتداد افراد و قتل آنها در صدر اسلام گفته ‌شده است، بررسی کند. بحث اصلی دربارۀ عصر رسالت و سنت نبوی به‌ عنوان منبع اصلی فقه مسلمانان است. پرسش اصلی آن است که چه مستنداتی دربارۀ قتل افراد به‌دلیل مرتد بودن آنها وجود دارد. نتیجۀ مقاله آن است که بنا به گزارش‌های تاریخی اعدام افراد متهم به ارتداد به این دلیل روشن نیست و دستور قتل آنها از سوی رسول خدا به دلایل دیگری مانند قصاص یا سبّ‌النبی بوده است. همچنین به‌نظر می‌رسد بخشی از مباحث قتل مرتد متأثر از فضای دوران خلیفۀ نخست و جریان ردّه در صدر اسلام است که مسلمانان بسیاری به اتهام بازگشت از دین کشته شدند.
واژه‌های کلیدی: ارتداد، عصر رسالت، عصر خلفا، عصرائمه.