واکاوی فقهی مسوولیت حکومت در بلایا و بیماری‌های واگیردار

توضیح

بلایای طبیعی و برخی بیماری‌های واگیردار، قدمتی به پهنای تاریخ بشر دارد. مقابله با برخی حوادث اجتماعی و علاج آن؛ مانند سیل، زلزله و بیماری‌های همه‌گیر نظیر کرونا، تنها از عهده افراد بر نمی‌آید و نیازمند تصمیمات کلان و امکانات گسترده است که در اختیار افراد نیست و باید از اختیارات حکومتی و ابزارهای در اختیار آن بهره برد. اما آیا حکومت در این شرایط، وظایف و مسؤولیت‌هایی را بر عهده دارد، یا فقه هیچ مسؤولیتی را متوجه حکومت نکرده است؟ بر اساس طایفه‌ای از روایات، اهتمام به امور مسلمین و دفع ضرورت از آن‌ها بر همگان از جمله حکومت لازم و واجب است. همان گونه که برخی از فقها تصریح کرده‌اند، با توجه به قرائنی، به نظر می‌رسد امور عام مسلمین مراد روایات است و با توجه به این‌که در حوادث اجتماعی بیش از هر زمان دیگری مسلمین نیاز به کمک‌رسانی دارند، این امر جز از حکومت ساخته نیست. هم‎چنین با توجه به این که اقدامات دولت جزء مصالح قطعی جامعه به شمار می‎رود، بر طبق عنصر مصلحت در فقه، وظایف و اختیاراتی بر عهده حکومت است.
واژه های کلیدی: فقه حکومتی، اختیارات حکومتی، بلایا، بلایای طبیعی، بیماری های واگیردار