عنوان
واکاوی مبانی فقهی و حقوقی اختیارات زوجه شاغل در باب خروج از منزل بدون إذن زوج
نویسنده
اصطلاحنامه
خروج از منزل | زنان (Women) | شروط ضمن عقد (Contract Provisions) | قوامیت
ناشر
ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، آذر 1401، شماره 9، ص.: 363-377.
تاریخ نشر
1401
توضیح
مسأله خروج زوجه از منزل با إذن زوج از جمله حقوق و تکالیف بین زوجین است که در حقوق اسلامی مورد اختلاف فقیهان است. در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد؛ مشهور فقهاء، استیذان از زوج را به طور مطلق واجب می دانند و برخی دیگر آن را به منافات نداشتن با استمتاعات زوج مقید نمودند.هدف از این پژوهش بررسی فقهی و حقوقی مسأله خروج زوجه شاغل از منزل با إذن زوج است. اصل لزوم إذن زوج برای زوجه درخصوص خروج از منزل مورد اتفاق همه فقیهان شیعه و سنی است؛ اما آنچه مورد اختلاف آرای فقهاء قرار گرفته است قلمرو این إذن است؛ به عنوان مثال آیا زوجه حتی برای انجام فعل واجب نیز باید از زوج إذن بگیرد یا اگر خروج زوجه از منزل با تمتعات زوج مغایرتی نداشته باشد نیز نیاز به إذن زوج است و یا خروج متعارف زن برای انجام کارهای روزمره هم نیاز به إذن زوج است؟ قانون مدنی در ماده 1105 ق. م؛ به تبعیت از شریعت اسلام، ریاست خانواده را از خصایص شوهر می داند؛ اما تفسیر این قوامیت به معنی سلطه گری بی قید و شرط نیست؛ بلکه به نوعی پذیرش تکلیف و مسئولیت است که زوج در این کانون قیام به تأمین مصالح و مدیریت امور خانواده می کند؛ لذا در شرایطی که ماندن زوجه در منزل زوج-مثلاً زوجی که معتاد است و از انفاق امتناع می ورزد-موجب اذیت و آزار و ضرر مادی و معنوی زوجه شود
واژه های کلیدی: خروج زن از منزل، قوامیت، اختیارات زوج، شرط ضمن عقد.