عنوان
واکنش کیفری در برابر نافرمانی مدنی
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، پاییز ۱۳۹۷، شماره ۲۴، ص.: ۲۵۷-۲۸۶.
تاریخ نشر
۱۳۹۷
توضیح
قدرت و آزادی، دو مقولهاند که همواره در تقابل با یکدیگر قرار دارند. قدرتطلبان با تأکید بر قانونمداری، به دنبال بسط سلطه خود بر شهروندان هستند و شهروندان از طُرُق گوناگون درپی افزایش آزادی خویشاند. هنگامی که قوانین، ناعادلانه تلقی شوند و راه-های قانونی برای تغییر آن به نتیجه نرسد مرتکبین با انجام نافرمانی مدنی به صورت عامدانه، غیرخشونتآمیز، و بر اساس وجدان قانون را نقض کرده تا نیاز اصلاح قانون را ابراز نمایند. هرچند نافرمانی مدنی، تخطی از قانون است، اما آن را نمی توان همانند رفتار مجرمانه ارتکابی توسط مجرمین عادی در نظر گرفت؛ وانگهی نمیتوان از اِعمال مجازات بر چنین افرادی چشمپوشی کرد. تمایز اصلی نافرمانی با شورش و مقاومت مسلحانه نیز در پذیرش کیفر از سوی مرتکبین آن است؛ گرچه با توجه به انگیزه اخلاقی و هدف آرمانی آنان مبنی بر استقرار قانون عادلانه، مجازاتشان را می توان مشمول تخفیف، تعلیق و حتی معافیت از کیفر دانست.
واژههای کلیدی: نافرمانی مدنی، معترض، وجدان، توجیه، مجازات.