وصیت و رضایت ولی در برداشت عضو

توضیح

با توجه به این‌که، با مرگ انسان بسیاری از حقوق وی قطع می‌شود و او تکوینا فاقد هرگونه اختیار و توانایی و تسلط نسبت به خویش می‌گردد و همچنین از جهت شرعی و عرفی رعایت احترام میت و حفظ حرمت او واجب می‌باشد، این سؤال پیش می‌آید که، آیا اساسا انسان این اختیار و قدرت شرعی را دارد، که بتواند نسبت به تصرف در جسمش بعد از مرگ و به نحو برداشت اعضا از پیکرش جهت پیوند تصمیم‌گیری نماید و آیا می‌تواند در این باره وصیت کند؟ همچنین در ادامه این سؤال مطرح می‌شود، که آیا اولیاء میت نیز نسبت به جسد مولی‌علیه دارای حق تصرف و حق تصمیم‌گیری می‌باشند و آیا رضایت آن‌ها در این‌باره نقش و مدخلیت دارد؟ جهت پاسخ به این سؤالات مسأله را در دو مبحث وصیت و ولایت مورد بررسی قرار می‌دهیم. چراکه ماده واحدۀ قانون «پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آن‌ها مسلم است» مصوب سال 1379، وصیت بیمار یا موافقت ولی میت را شرط دانسته است. دایان نیز بین دیدگاه موافقین برداشت عضو از میت بنا بر وصیت وی، و دیدگاه مخالفین این کار، از نظر مبنایی، اختلاف ماهوی و تفاوت ریشه‌ای یافت می‌شود. ولی شرعی دارای حق تصرف در جسم و اعضای مولی‌علیه به نحوی که بتواند اجازه برداشت عضو را بدهد، نمی‌باشد و اذن اولیاء میت کاشف از اذن و رضایت صاحب عضو می‌باشد، لذا این اذن نافذ و معتبر بوده، به عنوان مجوز برداشت عضو محسوب می‌شود.
واژه‌های کلیدی: وصیت، رضایت، برداشت عضو، میت، ولی شرعی.