پناهندگی در حقوق بین الملل و اسلام با تاکید بر پناهندگی در حرم مکی

توضیح

سابقه طولانی پناهندگی در تاریخ روابط ملت‌ها حاکی از نظام عرفی مقبول جوامع بشری در این خصوص است؛ موضوعی که در حقوق بین‌الملل معاصر با تصویب کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان در سال ۱۹۵۱ مورد اهتمام واقع شده است. پیش از اسناد حقوق بین‌الملل، پناهندگی در ادیان الهی به خصوص در دین اسلام مورد توجه بوده و دارای احکام ویژه‌ای است. از جمله این احکام، تشریع قرارداد امان است که نوعی تعهد به حمایت از بیگانگان در روابط بین‌المللی اسلام است. نوع دیگر پناهندگی در اسلام، پناهنده شدن به مکان‌های مقدس است و در این خصوص پناهندگی به حرم مکی دارای قواعد خاص است. بررسی ابعاد مختلف پناهندگی در حرم مکی به روش تحلیلی- توصیفی به منظور ایجاد زمینه تدوین قواعد مشترک پناهندگی در حرم مکی از منظر فقه مذاهب اسلامی هدف اصلی این پژوهش است. بر اساس تصریح منابع حقوق اسلام کسی که وارد این حریم مقدس شود، از تعرض مصون بوده و از امنیت برخوردار است؛ امنیتی که علاوه بر تشریع، در مقام تکوین نیز قرائنی بر آن دلالت دارد و علیرغم وجود برخی اختلاف نظرها، شامل غیر مسلمانان به ویژه اهل کتاب نیز می‌شود. البته امنیت پناهنده به حرم مکی تا زمانی باقی است که پناهنده، حرمت حرم را نگهدارد. بر این اساس اگر کسی در داخل منطقه حرم مرتکب جرم و جنایت گردد و حرمت حرم را هتک کند، مصونیت وی نیز سلب می‌گردد.
واژه‌های کلیدی: پناهندگی، امان، امنیت، حرم امن الهی، مکه، مسجدالحرام.