عنوان
پول امروز، مثلى یا قیمى یا ماهیت سوم؟
نویسنده
اصطلاحنامه
اموال قیمی | اموال مثلی | پول (Money) | کاهش ارزش پول (Currency Devaluation)
ناشر
فصلنامه فقه اهل بیت، تابستان ۱۳۷۷، شماره ۱۴، ص.: ۹۵-۱۲۲.
تاریخ نشر
۱۳۷۷
توضیح
ضرورت توجه به مثلى یا قیمى بودن انواع پول
عنوان مثلى و قیمى، از عناوین بسیار مهم، در فقه ، حقوق و اقتصاد اسلامى مىباشد. زیرا اندکى برداشت متفاوت از مفهوم آن دو عنوان،نسبت به واقعیت مفهوم آنها، موجب تفاوت اساسى در تطبیق هر یک از آن دو بر اموالى چون گندم، گوسفند، ماشین و... خواهد شد، و در نتیجه احکام مترتب بر هریک در معاملات، با واقعیت آنچه که باید باشد، متفاوت گردیده، پیامدهاى غیر شرعى و نامناسب حقوقى و اقتصادى، در جامعه به دنبال خواهد داشت.
هم چنین پول و انواع مصادیق آن، در صورتى که مال محسوب گردند، در صورت مثلى بودن،احکام شرعى مترتب بر آن و کارکردهاى اقتصادى آن، نسبت به فرض قیمى، تفاوتهاى زیادى را در پى خواهد داشت.
از باب نمونه:آیا جبران کاهش ارزش پول در قرض،غصب، سرقت،مهریه و ... از مصادیق ربا محسوب مىگردد؟ آیا بردارایى مخمّس که در طول سال بر اثر تورم، ارزش قیمى آن بالا رفته، به میزان افزایش اسمى، خمس تعلق مىگیرد؟
همچنین مسایل متعدد دیگر که بر فرض مثلى بودن پول پیامدهاى فقهى، حقوقى و اقتصادى فراوانى را در سطح کلان ایجاد نموده، گاه ممکن است هزاران میلیارد ریال ثروت جامعه را در اختیار شخصى قرار دهد، کهدر فرض قیمى بودن چنین تبعاتى را به همراه نخواهد داشت.