پژوهشی در تاریخچه و ضرورت تأسیس بانک شیر مادران و چالش‌های فقهی حقوقی پیش روی آن

توضیح

نگرانی‌های دیرباز در مورد تغذیه‌ی نوزادان و پیداکردن جایگزین مناسب به‌جای شیر خشک، سازمان جهانی بهداشت را بر آن داشت تا در سال 1909 میلادی، ایده‌ی تأسیس بانک شیر مادران را مطرح سازد و یک‌سال پس از آن، اولین بانک شیر مادران اهداکننده در بوستون آمریکا بنیاد نهاده شد و به‌دنبال آن، در کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی نیز تأسیس این نوع بانک‌ها رونق گرفت. تولد نوزادان چندقلو و عدم کفاف شیر مادرِ آن‌ها، تولد نارس و نبود شیر در مادر زایمان‌کننده، عدم پذیرش فرمول شیر مادر توسط نوزادِ او و چندین دلیل دیگر، نیاز به تأسیس بانک شیر مادران را در کشورهای مختلف جهان دوچندان کرده‌ است. هدف از پژوهش حاضر، ضمن روشن­سازی اهمیت و مزایای شیر مادر در مقایسه با شیرهای مصنوعی و جایگزین، پاسخ به این سوال بنیادین است که از نگاه فقه و حقوق، برای تحقق محرمیت رضاعی بین شیرخوار و زن شیرده و خویشاوندان وی، چه شرایطی لازم بوده و کدام یک از این شرایط، می­تواند مانع و چالشی بر سر راه تأسیس بانک شیرمادران در کشور ایران و سایر کشورهای اسلامی قلمداد شود. دقت در ادله‌ی مربوط به محرمیت رضاعی، در منابع روایی و فقهی شیعه و سنی، حاکی از آن است که هیچ چالش و مانع شرعی‌ای نمی‌تواند زمینه‌های ایجاد آن را در کشور ایران و سایر کشورهای مسلمان از بین برده و محذور قانونی و شرعی در برابر تأسیس بانک شیر مادران در کشورهای اسلامی را رقم بزند. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و به استناد منابع کتابخانه‌ای، ادله و مبانی اثباتگر محرمیت رضاعی را مورد واکاوی قرار داده و ادعای مذکور را به اثبات رسانده‌است.
واژه های کلیدی:‌ بانک شیر مادران، رضاع، محرمیت رضاعی، محارم، فقه