عنوان
چالشهای موجود از تفاسیر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در باب چگونگی نوع گزینش(انتخاب یا انتصاب)، وظایف و اختیارات ولی فقیه
نویسنده
ناشر
ماهنامه جامعهشناسی ایران، سال 1401، شماره 22، ص.: 36-48.
تاریخ نشر
1401
توضیح
چکیده:
نظریهی ولایت فقیه محوریترین پایه و اساس نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت امام زمان (ع) است. به عقیده مدافعان این نظریه، مشرب حقیقی آن را میتوان در کلام وحی یافت که توامان دارای مبانی کلامی و فقهی است. اما متأسفانه با تمامی اوصاف، در اعصار گذشته، این تئوری در عرصهی قدرت مقهور و مهجور ماند ولی در عرصهی نظریه پردازی با اجتهاد پویا و مستمر دوران بالندگی خویش را ادامه داد تا اینکه امروزه فقه شیعه، افق جدیدی را طراحی نموده تا در سایه سار این منظومه فقهی، مهندسی جامعهی اسلامی را با ساز و کارهای مناسب فراهم نماید. اما با همه این اوصاف و داشتن نقاط اشتراک فکری ، معتقدین به تئوری ولایت فقیه بر سر منشأ مشروعیت و چگونگی گزینش و اختیارات ولی فقیه، دارای مناقشات گفتمان درون فقهی میباشند که از منازعات درون فقهی دو دیگاه فقهی، یعنی مشرورعیت الهی(نظریه انتصاب) و مشروعیت مردمی(نظریه انتخاب) ظهور نموده است. با تحلیل و بررسی مشروح مذاکرات قانون اساسی و اصول آن میتوان گفت که نظریه مردم سالاری در محدوه شریعت را قبول کرده و این گفتمان علی رغم گفتمان درون فقهی، در منطقه الفراغ مفادی از حقوق اساسی مدرن را پذیرفته است.
واژه های کلیدی: ولایت فقیه، قانون اساسی، نظریه انتخاب، نظریه انتصاب