کنترل جمعیت در نگرش فقه و فقهای اسلامی

توضیح

رشد جمعیت، یکی از بحرانهای اساسی کشورهای اسلامی در حال توسعه و توسعه نیافته است. این پدیده در دو قرن اخیر، مهم ترین چالش فراروی دولتهای اسلامی و غیر اسلامی به شمار می رود. کنترل جمعیت و تحدید نسل، سیاست و تدبیری است با روشهای گوناگون که از سوی اندیشمندان و سیاست مداران کشورهای غربی برای حل این معضل اتخاذ و در سطح بین المللی به اجرا در آمده است. این سیاست، چند دهه ایست که در سطح جوامع و کشورهای اسلامی نیز مطرح و مقبول اکثریت آنها واقع و در برخی از کشورهای اسلامی با موفقیت اجرا شده است. این مقوله، به عنوان یک مسئلة نو پیدا و مستحدثة فقهی، از آغاز پیدایش خود، فقها، حقوقدانان و سایر اندیشمندان و کارشناسان اجتماعی مسلمان را به صف آرایی در دو دستة موافق و مخالف واداشته است. موافقان و مخالفان این سیاست، هریک به آیات، روایات، عقل، تجربه و دلایل دیگری استدلال کرده اند؛ لیکن پذیرش هرکدام از این دو دیدگاه به صورت مطلق، معقول نیست و نمی¬تواند الگوی یگانه برای همة کشورهای اسلامی و منطبق با مقتضیات زمان و مکان باشد. نوشتار حاضر، کوششی است که ضمن تبیین ادلة موافقان و مخالفان کنترل جمعیت، به تحلیل و نقد آنها می پردازد.
واژه‌های کلیدی: رشد جمعیت، تنظیم خانواده، کنترل جمعیت، حکم فقهی، شیوه های کنترل جمعیت