گذری بر نظریه فقه نظام ولایی

توضیح

گذری بر نظریه فقه نظام ولایی حجه الاسلام المسلمین عبدالحسین خسروپناه عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اشاره فقه نظام ولایی نظریه‌ای با جهت‌گیری تحول در فقه موجود در امتداد نظریات نوینی در فلسفه اسلامی و علم دینی و ایده‎ای برای تعالی فقه در راستای حل مسائل فقهی جامعه و اعتلای نظام اسلامی است. فقه نظام ولایی در مقام تحقق، تکامل یافتة فقه موجود است و به‌عنوان رهیافت «رویکردی حاکم بر فقه» در نظر گرفته می‌شود. الف: امتداد اندیشه تحول از حکمت خودی به فقه نظام ولایی نگارنده پیشتر دیدگاه نوینی را در حوزه فلسفة اسلامی با نام فلسفه حکمت خودی و در حوزة علم دینی دیدگاه الگوی حکمی- اجتهادی و در فلسفه‌های مضاف دیدگاه روش دیده‌بانی را مطرح کرده بودم. یعنی در واقع، فقه‌الولایه یا فقه‌الاجتماع نیست؛ بلکه فقه‌الولایی است، بدین معنا فقه نظام ولایی، فقهی است که رویکرد حاکم بر کل آن از طهارت تا دیات ولایی است. »(5) بنابراین در فقه نظام ولایی واژه «ولایی» همان عنصر ولایت است که بر اساس روایت امام باقر«ع» محور اصلی تمام احکام ـ از طهارت تا دیات ـ از امر ولایت است که در کل افعال سریان دارد. «فقه نظام ولایی» بخشی از نظامات منبعث از فقه نیست و به‌عنوان «رویکردی حاکم بر فقه» در نظر گرفته می‌شود. ز: نظریه‌پردازی در مقام عمل برای نیل به روش‌شناسی فقه نظام ولایی، سه نوع اجتهاد لازم است: ۱ـ اجتهاد قسم اول، با هدف فهم جامع و روشمند نصوص دینی و تطبیق بر شئون زندگی.