توضیح

پیشرفت علوم و فناوری به ویژه علم پزشکی در یکی - دو قرن گذشته آثار وخود را در همه‌ی زمینه‌ها و از جمله وسایل و ابزار کشف و اثبات جرایم آشکار ساخته است . آزمایشپزشکی یکی از انواع امور پزشکی است و تعریف آن در اصطلاح تحقیقات جنایی این است که آزمایش پزشکی، شاخه‌ای از پزشکی قانونی است که در آن از شناسایی آسیب‌های ناشی از جنایات بحث می‌شود. آزمایش پزشکی توسط افرادی انجام می‌شود که از دیدگاه فقه اسلامی «اهل خبره» و از دیدگاه حقوق ایران «کارشناس » نامیده می‌شود. قول و نظر «اهل خبره» در مسیر دادرسی و در بین ادله‌ی اثبات دعوا، نزد فقها حجّیت دارد و نظر کارشناسان به لحاظ قانون و ایران تحت عنوان «اماره‌ی قضایی» قرار می گیرد، اماره‌ی قضایی از دیدگاه حقوق ایران بسته به تاثیری که بر وجدان قاضی می‌گذارد دلیلیّت مستقل دارد. در مسئله‌ی تعارض آزمایش پزشکی با ادله‌ی اثبات دعوا، در صورت تعارض آزمایش پزشکی با اقرار، آزمایش پزشکی مغلوب اقرار خواهد بود، اما با سایر ادله‌ی اثبات دعوا مانند شهادت و سوگند توانایی مقابله و ایستادگی دارد. آزمایش پزشکی می‌تواند به کمک ادله‌ی اثبات دعوای بیاید و در زمینه اثبات جرایمحدّی،به دلیل تعارض آن با اصل ستر و جرم پوشی می‌تواند در درء حدود کمک شایانی کند و بسیاری از جرایم حدی را از دوش متهمان بردارد. در این پژوهش، ماهیت و جایگاه آزمایش پزشکی از دیدگاه فقه و حقوق ایران با عنایت به مسائل فوق الذکر مورد بررسی قرار گرفته است.
واژه های کلیدی: آزمایش پزشکی، جرایم، آیین دادرسی، نظام حقوقی، فقه اسلامی.