احکام سود سپرده‌های بانکی در فقه امامیه (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

در این رساله به بیان تاریخچه ای از بانکداری میپردازیم که شامل بانکداری در زمان قدیم و در قرون وسطی تا قرن پانزدهم و دوره جدید سیر بانکداری از زمان پیدایش تا کنون و تاریخچه ی بانکداری در ایران را مورد بررسی قرار می دهیم که سنگ بنای بانکداری در ایران توسط صرافان و بر مبنای عملیات ربوی گذاشته شد و در این مسیر نباید نقش صرافان را نادیده گرفت. بعد از انقلاب اسلامی نیاز به تحولات اساسی در بانکداری بود تا اولآ عملیات بانکداری از نظر شرعی با موازین اسلامی تطابق پیدا کند و سانیآ اهداف بانکداری که از جمله آنها دستیابی به توسعه اقتصادی است تحقق یابد. قبل از انقلاب بیشتر رمایه ی بانک هم در مرحله تجهیز و هم در مرحله تخصیص در قالب عقد قرض صورت می گرفته و چون طبیعت قرض با گرفتن سود ناسازگار است پس گرفتن زیادی در بازپرداخت قرض چیزی جز ربا نیست که اسلام آن را شدیدآ تحریم کرده است. بعد از چیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهمترین اقداماتی که در زمینه ی اسلامی کردن بانکها می توانست صورت گیرد ریشه کن کردن ربا از نظام بانکی کشور بود. در مرحله تجهیز حسابهای جاری و پس انداز دارای ماهیت قرض میباشند در نتیجه سودی به آنها تعلق نمی گیرد و تنها برای تشویق سپرده گذاران جوایزی به صاحب پس انداز تعلق میگیرد سپرده های سرمایه گذاری نیز در قالب عقد وکالت منعقد میشوند و بانک به عنوان وکیل سپرده گذار در یکی از عقود پیشبینی شده در قانون مثل مشارکت و جعاله این سپرده هارا سرمایه گذاری میکند که به این نوع سپرده ها سود به صورت علی الحساب و انتظاری تعلق می گیرد. اما در مقام اجرا بانکها از سود انتظاری و علی الحساب عملا به عنوان سود قطعی یاد میکنند در حالی که از جمله مهمترین چالشها که شبهه ی ربوی بودن را مطرح میکند همین عملکرد بانکهاست که منجر به تغییر ماهیت عقود مشارکتی که ماهیتی جز مشارکت در سود و زیان ندارد به عقود با بازدهی ثابت می گردد.در این رساله سعی بر این است که بتوان تا حدودی مبحث ربا و بانکداری بدون ربا و چگونگی نحوه تعیین سود سپرده های بانکی و از بین بردن شبهه ی ربوی بودن سود سپرده های بانکی و بررسی چالشهای عملیات بانکی و ارائه راه حل هایی در رفع چالشها مورد توضیح و بررسی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: سود، بانکداری، سپرده بانکی، فقه جعفری، احکام فقهی، ربا، حقوق اسلامی، بهره، معامله، ربا