احکام فقهی مجسمه سازی

توضیح

در این نوشتار احکام فقهی مجسمه‌سازی در ضمن یک مقدمه و پنج فصل و یک خاتمه مورد کاوش قرار گرفته است.در مقدمه طرح تحقیق بیان شده است.فصل اول در برگیرنده مفاهیم و کلیات می‌باشد که واژگان حکم، مجسمه، ملاک حکم، علت حکم، صورت و تمثال در لغت و اصطلاح و بعضاًَ دیدگاه آیات، روایات و عرف در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در فصل دوم ملاک حرمت مجسمه سازی از نظر آیات، روایات و فقهاء مورد پژوهش قرار گرفته و چنین نتیجه‌گیری شده است که ملاک حرمت مجسمه سازی از دیدگاه آیات، روایات و برخی از فقهاء، انگیزه‌های باطل و فاسد، ترویج و تقویت شرک و بت پرستی و افکار جاهلیت بوده است.فصل سوم به حکم ساختن مجسمه غیر جانداران اختصاص یافته، اقوال فقهاء در این رابطه بررسی گردیده و ادله قول به حرمت مورد نقد واقع شده و در نهایت جواز ساختن مجسمه غیر جانداران به اثبات رسیده است.در فصل چهارم احکام ساختن مجسمه جانداران، ملک و جنّ مورد پژوهش قرار گرفته، اقوال فقهاء در این رابطه بررسی گردیده، و ادله قول به حرمت (قول مشهور) که اجماع و روایات است، مورد نقد و بررسی واقع شده و در نهایت این گونه استنباط گردیده که ساختن مجسمه جانداران و غیر جانداران و مجسمه ملک و جن، اگر به انگیزه‌های باطل و فاسد نباشد و همچنین اگر موجب تقویت و ترویج شرک، بت پرستی، و افکار جاهلیت نگردد جایز است، و بیان شده که برخی از فقهای پیشین مانند شیخ طوسی در تفسیر تبیان و علامه طبرسی در تفسیر مجمع البیان و نیز گروهی از فقها و علمای معاصر، مجسمه‌سازی را با شرایط مزبور جایز می‌دانند.در فصل پنجم احکام نگهداری و معامله مجسمه مورد بحث و بررسی قرار گرفته، و چنین استنباط گردیده: بر اساس قول مشهور که ساختن مجسمه جانداران را حرام می‌دانند، نگهداری و معامله آن نیز حرام می‌باشد.و اما بنا به نظر برخی از فقهای دیگر که ساختن مجسمه جانداران و غیر جانداران را ذاتاً جایز می‌دانند، نگهداری و معامله آنها نیز جایز می باشد.در پایان جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از تمام مباحث این رساله ارایه شده است.