احکام و آثار انجماد انسان در فقه و حقوق ایران با رویکردی به حقوق آمریکا

توضیح

کرایونیک یک نوع محافظت از انسان محسوب می‌شود. در فرآیند کرایونیک پس از توقف قلب و ریه و قبل از توقف مغز بدن انسان در دمای بسیار پایین (oC196-) به حالت انجماد در می‌آید تا از این طریق امکان جلوگیری از فساد سلول‌های زنده فراهم شود. در واقع با این فرآیند می‌توان، بدن انسان را تا زمانی که راه کاردرمانی برای مشکلات و بیماری‌های خاص پیدا شود حفظ نمود و امکان احیاء را در آینده فراهم کرد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی گردآوری شده است تلاش می‌کند تا تبیین فرآیند انجماد انسان و بررسی وضعیت حیاتی فرد در هنگام انجماد به بیان احکام و آثار انجماد انسان در فقه و حقوق ایران با رویکردی به حقوق آمریکا بپردازد.یافته‌ها بیانگر آن است که در هنگام انجماد براساس عرف پزشکی، شخص زنده است و از جهت فقهی می‌توان گفت؛ چنین شخصی از حیات غیرمستقر برخوردار است و فرد دارای حیات غیرمستقر در حکم مرده فرض می‌شود. بنابراین آثار حقوقی انجماد با فرض حیات غیرمستقر و موت حکمی بیان شده است.در خصوص مشروعیت یا عدم مشروعیت کرایونیک، دو دیدگاه وجود دارد. قائلین به عدم جواز کرایونیک به آیه «قتل نفس»، «القای در مهلکه» و روایاتی در این زمینه تمسک جسته‌اند در مقابل عده‌ای دیگر از فقهاء با استناد به آیات و روایات مختلف از جمله آیه «من أحیاء الناس» به جواز فرآیند انجماد، حکم کرده‌اند که با بررسی ادله به نظر می‌رسد قول به جواز کرایونیک بیمار لاعلاج از قوت بیشتری برخوردار است.از جهت اخلاقی نیز شاید بتوان گفت؛ از آنجا که کرایونیک براساس اصول اخلاق پزشکی صورت می‌پذیرد و این اصول سه‌گانه احترام به اختیار فرد، سودمندی و عدم اضرار و عدالت در مکاتب و ایمان الهی خصوصاً مکتب حیات بخش اسلام از پشتوانه محکم‌تری برخوردار هستند می‌تواند از این حیث در جوامع انسانی، موجه قلمداد شود.در آمریکا به عنوان یکی از کشورهای پیشگام در این زمینه،‌ قانون خاصی در این خصوص وجود ندارد. البته برخی معتقدند قوانین خاص به این معنا نیست که هیچ قانونی قابل اعمال بر انجماد نباشد؛ چرا که انجماد با اشخاصی که از لحاظ قانونی مرده محسوب می‌شوند سروکار دارد و سازمان‌های سرمازیستی باید به قوانین ناظر به سلامت و بهداشت عمومی و قوانین ناظر به تشریح جسد توجه داشته باشند.
واژه های کلیدی: آثار، احکام، انجماد انسان.