ازدواج سفید؛ رویکردها و پیامدهای حقوقی، جامعه شناختی ایران

توضیح

ازدواج بسته به نوع توافق طرفین اشکال گوناگونی به خود می‌گیرد که یکی از انواع آن ازدواج سفید می‌باشد. با توجه به تأثیر مستقیم ازدواج سفید بر روی خانواده بررسی آن ازنظر جامعه‌شناسی مورد توجه می‌باشد .لذا بامطالعه‌ی رویکردهای کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن در حوزه‌ی خانواده این امکان فراهم آمده تا دیدگاه‌ها و پیامدهای موجود در جامعه‌شناسی نسبت به پدیده‌ی ازدواج سفید احصا و مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه آنچه که حاصل مطالعات جامعه‌شناختی در رابطه با مسئله ازدواج سفید می‌باشد تأیید کننده دو رویکرد کلی در ارتباط با موضوع این پژوهش بوده که عبارت‌اند از: الف) رویکردهایی که خانواده را به‌عنوان مدار اصلی رشد، پیشرفت و تحولات جامعه پذیرفته و در بسیاری از موارد نقش‌ها و وظایف پیش‌بینی‌شده برای خانواده را ضامن بقا جامعه می‌دانند. ب) رویکردهایی که تمام تلاش خود را برای تغییر در ساختار، کارکرد و ماهیت خانواده انجام داده و گریزان از نقش‌های سنتی و پیش‌بینی‌شده برای خانواده می‌باشد و بر ایجاد شکل‌های جدیدی از خانواده تأکید می‌کند. لذا در مسئله‌ی ازدواج سفید که موضوع موردبحث این پایان‌نامه می‌باشد بر اساس رویکرد اول پدیده‌ی ازدواج سفید با نگاه آسیب شناسانه و ناهنجاری موردبررسی قرار می‌گیرد اما بر اساس رویکرد دوم، پدیده‌ی ازدواج سفید به‌عنوان یکی از اشکال خانواده پذیرفته‌شده و قابل‌قبول می‌باشد.از طرف دیگر پدیده‌ی ازدواج سفید در قانون جمهوری اسلامی ایران به تبعیت از فقه شیعه به رسمیت شناخته ‌نشده اما مراجعه به منابع فقهی و حقوقی این امکان را فراهم می‌آورد تا با بررسی دیدگاه‌های مختلف دو رویکرد کلی نسبت به مسئله‌ی ازدواج سفید قابل احصا و استخراج باشد:1) رویکرد غیر جرم انگارانه (با تأکید بر حفظ حریم خصوصی)2) رویکرد جرم انگارانه (با تأکید بر حفظ منافع و مصالح عمومی)بنابراین به این منظور انجام فعالیت‌های پژوهشی با محوریت ازدواج سفید که می‌تواند در ادامه این پایان‌نامه دنبال شود پیشنهاد می‌گردد. همچنین برای اعتبار سنجی نتایج به دست آمده این پژوهش و نیز کشف سایر جنبه‌های حائز اهمیت، این مطالعه و تحقیق می‌تواند همراه با داده‌های میدانی و انجام مصاحبه با افرادی که وارد چنین رابطه‌ای شده‌اند دنبال شود. لذا در این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و به‌صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است قصد آن وجود دارد تا رویکردها و پیامدهای حقوقی و جامعه‌شناختی نسبت به مسئله‌ی ازدواج سفید در ایران مورد بررسی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: ازدواج سفید، نکاح معاطاتی، حریم خصوصی، مصالح عمومی، خانواده، جامعه‌شناختی، حقوق.