اصل مساوات و کارکرد آن در حقوق خانواده

توضیح

اصل مساوات حقوقی میان زنان و مردان به ‌ویژه در حوزه حقوق خانواده از اصول مهم در نظام‌های حقوقی به شمار می‌رود. این اصل در نظام حقوقی ایران به تأسی از حقوق اسلامی به خصوص در حوزه حقوق خانواده جایگاه ویژه‌ای دارد. در بررسی برابری و تساوی حقوق در روابط زوجین، در نظام حقوقی غرب و نظام حقوقی ایران دو رویکرد متفاوت وجود دارد که در اندیشه‌ورزی‌های خود هر یک فراز و نشیب‌های حقوقی زیادی را بر خود تحمیل کرده‌اند. در نظام حقوقی غرب با توجه به رویکرد‌های برابری و تشابه حقوق زن و مرد در این عرصه، زن را در ترازوی برابری و مساوات مورد ارزشیابی قرار می‌دهند. در مقابل نظام حقوقی ایران به تأسی از حقوق اسلام، رویکرد‌های برابری و عدالت محور با آموزه‌های مبنایی و اصولی که در مسیر حفظ حقوق زوجه در خانواده ارائه نموده است بنا را بر اصل عدالت گذاشته، طریقی که می‌توان ادعا نمود اگرچه در برخی مواقع مساوات مورد توجه قرار نگرفته، ولی به خوبی به فلسفه وجودی زن توجه شده است. این نوشتار می‌کوشد با بهره-گیری از روش تحلیلی و با مراجعه به منابع فقهی و حقوقی به بررسی حقوق زن و شوهر پرداخته و به این نتیجه رسیده‌ایم که دین مبین اسلام تشابه و یکسانی حقوق زن و شوهر که برخی به اشتباه معنای تساوی به آن داده‌اند را رد می‌کند. از نظر تعالیم اسلام هیچ یک از زنان و مردان به لحاظ شخصیت انسانی و حقوق اجتماعی بر دیگری برتری و فضیلتی ندارد و اگر در برخی حقوق خانوادگی یکی بر دیگری برتری داده شده به لحاظ تفاوت‌هایی است که خداوند از نظر آفرینش و مصلحت نوع معاشرت بشر میان آنها قرار داده و بلافاصله در مقابل چنین حقی، تکلیفی را بر عهده او نهاده است.
واژه‌های کلیدی: اصل مساوات، عدالت جنسیتی، حقوق، خانواده.