اقطاع و ضوابط آن (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

اقطاع به معنای توزیع عالمانه و مدبرانه زمین موات است و انتقال ثروت از بخش دولتی به بخش خصوصی به شمار می‌رود که در فقه امامیه از اهمیت بسیار والا و عظیمی برخوردار است. این عامل که نقش بسیار مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی جامعه دارد، ریشه در صدر اسلام دارد و بررسی اسناد تاریخی نشان می‌دهد، رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم در موارد مختلف دست به اقطاع به صورت تملیکی یا انتقال حق اولویت زده‌اند و فقهای امامیه نیز بدان تصریح داشته‌اند. لیکن سوال اساسی آن است که آیا در زمان غیبت معصومین علیهم السلام، ولی فقیه که متولی رهبری جامعه اسلامی است نیز حق دارد این زمین‌های موات را اقطاع نماید و در صورت جواز مالکیت رقبه زمین انتقال می‌یابد یا صرفا حق اولویت ایجاد می‌شود؟ و آیا تعمیم حکم اراضی به معادن جائز است یا خیر؟ و با چه ضوابط و معیارهایی این امر امکان پذیر است؟ رجوع به منابع معتبر فقهی نشان می‌دهد از آن جا که حاکم اسلامی‌ می‌تواند زمین‌های موات را به صورت تملیکی یا حق اولویت دار بودن با توجه به ضوابط مصلحت،‌ عدالت و رعایت مسائل زیست محیطی واگذار کند و تعمیم حکم زمین‌های موات به معادن و آب‌ها که از مصادیق معادن به حساب می‌آید جائز است.
واژه‌های کلیدی: اقطاع، حکومت اسلامی