الگوی اقتصاد اسلامی در بیانات امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) و مستندسازی آن با آیات قرآن

توضیح

با توجه به اینکه مسئله اقتصاد و شئون مرتبط با آن به‌ویژه عدالت اقتصادی و تأثیر آن در سرنوشت جوامع جایگاهی بسیار والا و بااهمیت در قرآن و روایات و سیره معصومان دارد، و به جرأت می‌توان گفت در مسائل اجتماعی چیزی به اندازه آن در قرآن پافشاری نشده است. از آیات قرآن مستفاد است که دست‌یابی به زندگی شایسته و سالم درگرو بهره‌گیری از معارف آسمانی و تفکر و تعقل در همه شئون زندگی است ازاین‌رو باید خطوط کلی و شاه‌راه‌های هدایت را از وحی گرفت و در چارچوب آن‌ها و با کمک قوای ادراکی، اندوخته‌های تجربی را افزایش داد و از این طریق ابهامات و مشکلات فراروی بشر در زندگی را برطرف کرد. آموزه‌های اقتصادی قرآن همچون سایر آموزه‌های قرآن کریم همه‌ی ابعاد زندگی انسان را فراگرفته و خطوط اصلی روابط و حقوق اقتصادی افراد را تبیین نموده است. این پژوهش در پی الگوهای مؤثر و صحیح اقتصادی است. موضوعی که مورد اهتمام جدی قرآن کریم و روایات معصومین ما بوده است. در این راستا به بیانات و هدایت‌های بنیان‌گذار جمهوری اسلامی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در طول سال‌های رهبری موردتوجه قرارگرفته و ضمن استخراج پیام‌ها، مواعظ، رهنمودها و دستورالعمل‌های اقتصادی آن‌ها مبانی قرآنی این سخنان از قرآن کریم ارائه یا دیگر سخن مستندات قرآنی آن را استخراج شده است. شیوه پژوهش به‌صورت توصیفی تحلیلی می‌باشد. نتایج نشان داد که عواملی که می‌تواند باعث انحطاط و فروپاشی اعتدال اقتصادی شود، شامل: فقر و بیکاری، تبعیض و تضاد طبقاتی، کاهش تولید، قاچاق، احتکار، گران‌فروشی ،کم‌فروشی، ناامنی و سرقت و ... می‌باشد. مفاسد و تخلّفات اقتصادی، محصول ساختار معیوب اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی و شکل‌گیری تدریجی آن است. از بین بردن آن نیز جز با تغییر و اصلاح این ساختارها ـ آن‌هم با اقداماتی اساسی و در درازمدت ـ ممکن نیست. بر اساس اصول و معیارهای عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی اعم از برخورداری یکسان از امکانات و منابع عمومی، مزیت‌ها و نامزیت‌ها، سهم بری از تولید بر پایه ارزش‌افزوده‌ای هر عامل تولید، لزوم بهره‌برداری بهینه و کارا از کلیه اموال و ثروت‌ها و توازن درآمدها در جامعه می‌توان شاخص‌هایی را مطرح نمود تا بر اساس آن‌ها بتوان میزان تحقق بخشی قواعد و معیارهای عدالت را در جامعه مورد سنجش قرارداد.
واژه‌های کلیدی: اقتصاد اسلامی، عدالت اسلامی، مولفه‌های اقتصادی، اقتصاد مقاومتی، فروپاشی اقتصادی، امام خمینی، آیت الله خامنه‌ای.