الگوی بهره برداری بهینه از مخازن هیدروکربوری ایران بر مبنای مکتب فقهی اسلام

توضیح

خازن هیدروکربوری به عنوان اصلی‌ترین منبع درآمدی کشور مستلزم نگاه صیانت محور در جهت استفاده حداکثری از این نعمات خدادادی می‌باشد. این پژوهش با این سوال که آیا اسلام؛ در یک نگاه کلان و اقتصاد اسلامی مشخصاً؛ در خصوص بهره-برداری بهینه از مخازن نفتی نظری دارد یا نه، شروع گردید. در اقتصاد اسلامی در خصوص انفال و موارد مربوط به آن نکات زیادی مطرح شده است. در تحقیق پیش‌رو با استفاده از نظریات فقها در خصوص انفال و اقسام آن نشان دادیم که معادن نفتی نیز در زمره انفال قرار می‌گیرد و مالکیت آن در دست حاکم اسلامی است. بنا به نظر مشهور فقها حاکم برای بهره‌برداری از این معادن از طریق قاعده مصلحت اقدام می‌کند و تشخیص مصلحت بر اساس ضوابطی است که مستلزم نگاه جامع و کامل در همه جهات فنی و اقتصادی و البته فقهی است. در ادامه با بررسی نظرات فنی متخصصان در زمینه بهره‌برداری بهینه از مخازن به تبیین شیوه‌های مختلف صیانت از تولید این مخازن پرداختیم و نشان دادیم که تولید صیانتی به عنوان اصلی‌ترین راهکار برای رسیدن به این مهم از چه مواردی تشکیل می‌شود. به عنوان خلاصه می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که اقتصاد اسلامی نه تنها با مسائل این چنینی بیگانه نیست، بلکه توانسته به‌خوبی به نیازهای ضروری و کنونی جامعه در این حیطه پاسخ مناسب دهد.
واژه‌های کلیدی: انفال، بخش بالادستی، ضریب بازیافت، تولید صیانتی، عدالت بین نسلی، عدالت ساختاری، مخازن هیدروکربوری.