عنوان
امکانسنجی فقه نظام اقتصاد (فایل منبع موجود نیست)
نویسنده
استادراهنما
احمد باقری
استادمشاور
حسن سبحانی، خالد غفوری الحسنی
محل نشر
تهران
تاریخ نشر
1399
مقطع تحصیلی
دکتری
زبان
فارسی
توضیح
نظامهای اجتماعی نقش بسزایی در جهتدهی حرکت جامعه دارد، لزوم موافقت رفتار مسلمانان با شریعت در شئون مختلف زندگی و نظامهای اجتماعی ایجاب میکند که بر اساس نظامهای اجتماعی مورد تأیید اسلام عمل کند، اما در خصوص ظرفیت نظامپردازی شریعت، رویکردهای مختلفی وجود دارد، که جهت بررسی ظرفیت منابع با روشهای کشف نظام، درصدد امکانسنجی فقه نظام اقتصاد برآمدیم. ازاینرو با تبیین مفهوم فقه نظام اقتصاد، پیشینه و پیشفرضهای حاکم بر بحث، اشکالات وارد بر آن بررسی گردید، که برخی در ماهیت و برخی در کیفیت تحقق از نظر منابع و روش بود. دیدگاههای عدم ظرفیت منابع نیز در رویکردهای تعارض نظام با جامعیت؛ فقه حکومتی و تأسیس نظام خارج فقه و دیدگاه ظرفیت داشتن منابع با رویکردهای: نظاممند انگاران؛ مستحدث انگاران و نظام قابلکشف احصاء گردیدند؛ با بررسی اجمالی منابع بر اساس روشهای اصولی و توسعه آنها نظیر استفاده از روشهای اطلاق حکَمی، نظریات عام، ظهور مجموعی، تسری حکم به دیگر موارد همچون تنقیح مناط، القاء خصوصیت، اولویت عرفی و همچنین توجه به ظرفیت سیره عقلا، شم الفقاهه و مقاصدالشریعه در کنار توجه به ظرفیت احکام غیر الزامی و علوم جدید با لحاظ حجیتشان افقهای تازهتری در این مجال گشود. با استحصای عمده روشهای کشف فقه نظام اقتصاد در روش مکتب؛ نظام ولایی؛ دین راهبردی؛ اندیشه مدون؛ پارادایم و روش نظام سیاسی با رویکرد استناد به قواعد عملی برشمرده شد؛ نهایتاً با نقد و بررسی این روشها به پیشنهادهای تکمیلی که از ظرفیتسنجی روشهای اصولی به دست آمد به تکمیل و رفع اشکالات پرداخته شد، که عبارتاند از پیشنهاد روش استناد به ادله لبی و لفظی با اطلاق حکمی، نظریات عام، قاعده ظهور مجموعی و نکات تکمیلی ارائه گشت. بنابراین میتوان گفت با توجه بهضرورت اجتماعی فقه نظام به طور کلی و فقه نظام اقتصاد بهطور خاص با تکیه بر منابع اسلامی و اتخاذ روش مناسب میتوان فقه نظام اقتصاد یا نظام اقتصاد اسلامی را به دست آورد.
واژههای کلیدی: نظام اقتصاد اسلامی، فقه نظام اقتصاد، روش فقه نظام، منابع فقه نظام، نظام اقتصاد، فقه نظام.