امکان سنجی استناد به ادله الکترونیک (فیلم و پیامک) در فرایند رسیدگی کیفری

توضیح

رشد و تحولات روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه حقوق کیفری هرچند موجب تولد جرائم جدید شد، در مقابل موجب تولد ابزارهای نوین برای کشف و شناسایی و اثبات جرائم شده است، با این وجود استفاده از ابزارهای نوین برای کشف و شناسایی و اثبات جرم در حقوق ایران همچنان محل تردید است؛ زیرا ادله اثبات جرم در حقوق کیفری ایران احصای است و ابزارهای نوین صرفا می تواند از جهات علم آور برای قاضی باشد. در این پایان‌نامه به امکان‌سنجی استفاده از ادله الکترونیکی (فیلم و پیامک) در فرآیند دادرسی کیفری پرداخته‌شده است. تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. نتایج حاصل از مطالعه اسناد الکترونیکی و مبانی حقوقی آن، گویای این حقیقت است که استناد به ادله مذکور نه تنها در دنیای مجازی و الکترونیکی ضروری است در اثبات جرائم سنتی نیز کاربرد دارد. ادله الکترونیکی بااینکه از لحاظ صوری متفاوت از اسناد عادی‌اند، ولی ازلحاظ ماهوی در فرض عدم خدشه در اصالت آن‌ها، دارای ارزش برابر و قابل استناد همانند اسناد عادی ادله اثبات دعوا نظیر شهادت، قسم، اقرار است. فیلم های ضبط شده توسط دوربین های مداربسته؛ تلفن همراه؛ دوربین پلیس در کشف جرم، شناسایی متهم، ترغیب متهمان به اقرار جرم؛ اقناع وجدان قضایی موثر است؛ همچنین متن پیامک ها و ثبت و ضبط شدن متن پیامک ها در مخابرات و قابل استعلام بودن آن در شناسایی و اثبات جرم موثر است هرچند استنادپذیری فیلم با مشکلاتی همچون ساختگی بودن و انکار و تردید متهم روبرو است اما متن پیامک به دلیل استعلام از مخابرات قابل مشکل خاصی ندارد. در عمل استناد به فیلم و پیامک چندان مرسوم نیست و صرفا از جهات علم قاضی محسوب می شود.
واژه‌های کلیدی: ادله الکترونیکی، فیلم، پیامک، دادرسی کیفری، حقوق ایران.