امکان سنجی خسارت معنوی در روابط اعضای خانواده در حقوق ایران و انگلیس

توضیح

خسارات معنوی در روابط میان اعضای خانواده به واسطه ایراد صدمه روحی روانی ناشی از گفتار و رفتاری - که حیثیت، آبرو، ارزشها و عقاید و دیگر سرمایه های معنوی فرد را نشانه می رود و همچنین ایراد صدمات و آسیب های جسمی منتج به درد و رنج روحی، بروز می یابد. مواجهه نظام مند و کارآمد با این قسم خسارات در مقام پیشگیری و جبران در ساحت مسئولیت مدنی، نیازمند شناسایی مصادیق و دقت نظر در رویکردها و خلأهای کنونی در نظامهای حقوقی است. با این هدف، تحقیق حاضر به منظور تبیین امکانسنجی خسارات معنوی در روابط میان اعضای خانواده، مصادیق خسارات معنوی و نحوه مواجهه با آنها را در نظامهای حقوقی ایران و انگلیس مورد بحث و بررسی قرار داده است. یافته ها نشان می دهد که در هر دو نظام حقوقی مصادیقی چون ورود خسارت معنوی به واسطه برهم زدن نامزدی و عقد ازدواج، ایراد زیان معنوی از سوی هر یک از زوجین نسبت به دیگری و نیز والدین در قبال فرزندان و همچنین خسارات معنوی وارده به اعضای خانواده ناشی از ایراد صدمه به دیگر عضو خانواده، مورد شناسایی قرار گرفته است و حسب مورد ضمانت های اجرایی متعددی چون جبران مستقیم تکلیف، جبران مالی )غرامت(، سلب حضانت و لغو سرپرستی، اعطای اختیار طلاق، حق انتخاب مسکن علیحده، معافیت از پرداخت نفقه، قرار گرفتن تحت نظارت و نگهداری و ... در هر یک از این نظامها در نظر گرفته شده است. با پذیرش خسارت معنوی در بستر نظام حقوقی ایران از طریق تفسیر اهتمام شارع و قانونگذار به حمایت از سرمایههای معنوی در روابط میان اعضای خانواده، مستند به قواعد خاصی که در این زمینه در قوانین به ویژه قانون مدنی وجود دارد و نیز عطف نظر به قواعد عام مسئولیت مدنی در قانون مسئولیت مدنی و بستری که در این قانون فراهم آمده است، همچنین پشتوانه فقهی ناشی از قواعد لاضرر و نفی عسر و حرج، می توان به توسعه موارد امکان مطالبه و جبران خسارت معنوی ناشی از روابط اعضای خانواده با ضمانات اجرایی منطبق و موثر، در نظام حقوقی داخلی امیدوار بود.