بازنگری مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر

توضیح

مجازات اعدام در جرایم مواد مخدر سال‌های متمادی در نظام حقوقی ایران وجود داشت و در قبال محکومین اعمال می‌شد. این مجازات در قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام و اصلاحیه این قانون در سال‌های 1376 و 1389 در موارد متعددی پیش‌بینی شده بود. با توجه به اینکه بیشتر فعالیت‌های مربوط به مواد مخدر به وسیله افراد عادی و گروه‌های محروم جامعه انجام می‌شود، بنابراین، اعدام و زندانی شدن این افراد تأثیر جدی بر کیفیت زندگی خانواده‌های آنها خواهد گذاشت که این به معنای تعارض کیفر اعدام با اصل شخصی بودن مجازات‌ها است. با توجه به اعدام تعداد قابل توجهی از مجرمین مواد مخدر و همچنین میزان وقوع جرایم مواد مخدر در طول سال‌های اجرای قانون فوق، قانون‌گذار سرانجام در سال 1396 به این نتیجه دست یافت که کیفر اعدام در قانون مذکور، در تأمین اهداف مجازات‌ها ناموفق بوده است. در این پژوهش، ابتدا با دیدی تحلیلی و به صورت کتابخانه‌ای، مجازات اعدام از منظر حقوقی و فقهی، سپس به صورت میدانی و از طریق مصاحبه با خانواده‌های محکومین، مشکلات آنها از نزدیک مورد واکاوی قرار گرفته است. عدم کارایی و ناتوانی مجازات اعدام در تأمین اهداف مجازات‌ها، عدم تناسب این کیفر با برخی رفتارهای مجرمانه موجود در قانون مزبور و نقض اصول حاکم بر مجازات‌ها تأیید شده است.
واژه‌های کلیدی: مجازات اعدام، جرایم مواد مخدر، اصل شخصی بودن مجازات‌ها، خانواده محکوم.