بررسی آثار و احکام منجزات تبرعی مریض در فقه امامیه و حقوق موضوعه

توضیح

مرض متصل به موت وضعیت فردی است که در اثر عارضه بیماری از این دنیا برود. تاثیر این وضعیت بر تبرعات وی مورد اختلاف فقیهان است. برخی از فقیهان، منجزات را مانند وصیت دانسته‌اند و برخی دیگر بر این اصول معتقد نبوده و آزادی عمل بیمار را همانند زمان صحت او می‌دانند که هر کدام برای خود دلایلی بیان کرده‌اند. در قانون مدنی ایران هر چند جنون و صغر از اسباب حجر شمرده شده، اما از بیماری متصل به مرگ نامی‌به میان نیامده است. سوالی که در ذهن بوجود می‌آید این است که آیا سکوت قانون‌گذار در مقام بیان قرینه بر این است که نخواسته است بیماری را موجب حجر بداند یا باید به منابع معتبر فقهی رجوع کرد؟ از آنجا که حقوق موضوعه‌ایران به لحاظ ماهیت در آراء و نظریات فقهی دارد، رد پای فقه را در بسیاری از منابع قانون‌گذاری می‌توان به وضوح مشاهده کرد. از آن جمله، بحث مطروحه است که به مناسبت تعارض و ابهاماتی که در آراء فقهی وجود دارد در موارد سکوت حل مسئله با چالش‌های جدی مواجه می‌گردد. در این پآیان‌نامه روشن می‌شود که مطابق روایات اهل‌بیت علیه‌السلام و فتاوای برخی از فقهای بزرگ امامیه تبرعات مریض تا ثلث نافذ است و زاید بر آن منوط بر تنفیذ ورثه است، مگر اینکه مریض از بیماری شفا پیدا کند. اما فقهای متاخرین خلاف این نظر را اعمال می‌کنند.
واژه‌های کلیدی: احوال شخصیه، اسباب حجر، هبه مریض، منجزات مریض.