بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ حقوقی، سیاسی و اقتصادی

توضیح

عدالت یعنی برابری و مساوات در بهره‌مندی از امکانات و حق هر کسی را به او دادن این واژه در طول تاریخ، همواره‌ مورد توجه بشر بوده است. از آن جا که مجری اصلی عدالت، حکومت‌ها هستند، عموماً عدالت را در کنار حکومت‌ بحث می‌کنند.یکی از حاکمانی که مبنای حکومتش، بر پایه‌ی «عدالت» استوار بود، امیر مومنان علی(ع) است. در کتاب شریف نهج‌ البلاغه که بازتاب بخشی از عملکرد عدالت محور آن حضرت(ع) است، مطالب فراوانی درباره‌ی ابعاد گوناگون‌ عدالت آمده است.تحقیق حاضر در پی واکاری عدالت اجتماعی در ابعاد سه گانه‌ی سیاست، اقتصاد و حقوق است. تحقق عدالت‌ اجتماعی در ابعاد نامبرده نیازمند ایجاد زمینه‌ها و رفع موانع است. فصلی از رساله به این موضوع اختصاص دارد.عدالت اجتماعی در بعد سیاست با رویکرد مناسبات بیرونی قدرت و مناسبات درونی قدرت، مورد بحث و بررسی‌ قرار می‌گیرد. ساختار بیرونی و درونی روابط و مناسبات حکومت علوی کاملاً بر مبنای عدالت طراحی شده است.هیچ بعدی از عدالت در عمل و نتیجه به بعد اقتصادی نمی‌رسد چرا که بخش عمده‌ای از عدالت در معیشت مردم، ظهور و بروز پیدا می‌کند. امیر مومنان(ع) با مدیریت فوق العاده در سه حوزه‌ی تولید، نظارت و توزیع ثروت ملی، زمینه‌ی تحقق عدالت اقتصادی را فراهم نمود.بعد حقوقی عدالت اجتماعی با تدوین دو مرحله‌ی قانون گذاری و اجرا به وسیله‌ی حضرت امیر(ع)، عملیاتی شد. با رهنمودی که امیر مومنان(ع) جهت ایجاد عدالت اجتماعی در حوزه‌های سه گانه نشان دادند، دست‌یابی به آن برای‌ دولتمردان دور از انتظار نخواهد بود.
واژه‌های کلیدی: عدالت، مساوات، عدالت اجتماعی، سیاست، اقتصاد، حقوق.