بررسی احکام تکلیفی و وضعی تنبیه و تعزیر کودک

توضیح

دراین عصر ودر اثر بیداری وجدان جهانی، به موضوع حقوق کودکان توجه بسیاری صورت می گیرد که ادیان الهی نیز پیش از این بدان توجه و بر آن تأکید داشته اند. پیمان‌های جهانی حقوق کودک نیز، به نوعی از ادیان الهی متأثر است. دین مبین اسلام به عنوان کامل ترین دین آسمانی، از آغاز بر لزوم رعایت حقوق کودکان تأکید داشته و دارد. از این رو، قرآن کریم در آیات متعدد، بر رعایت حقوق کودکان، به ویژه کودکان بی‌سرپرست و یتیم، توصیه و تأکید می‌کند. فقه که دستاورد زحمات بی‌دریغ فقیهان و حقوق‌دانان اسلامی است، به پیروی از قرآن کریم و سنت معصومان(ع)، همواره بر اهمیت توجه به کودکان تأکید داشته و روابط حقوقی ایشان را در خانواده و جامعه ترسیم و تدوین کرده است. تأدیب و تنبیه کودک در موارد منصوص و به عنوان آخرین راه حل و روش درمان و به عنوان یک روش ثانوی در اصلاح رفتار، به اتفاق و اجماع فقهای شیعه و علمای عامه جایز است زیرا این روش در جهت اصلاح و سعادت کودک و رشد اخلاقی و تربیتی اوست، هم‌چنین در حفظ کودک از مفاسد اخلاقی و انحرافات رفتاری مؤثر می‌باشد در فقه اسلام ادلّه جواز تنبیه کودک و احکام تکلیفی و وضعی مترتب برآن مختصر مطرح شده است. پژوهش حاضر باهدف دستیابی به این سوالات انجام می شود: شارع مقدس تنبیه و تعزیز کودک را تایید کرده یا نه؟ مقصود ومصداق ازتنبیه وتعزیر کودک در نظر فقه اسلام چیست ؟ وضعیت حکم تکلیفی و وضعی تنبیه وتعزیر کودک درفقه امامیه چگونه است؟ این تحقیق بر این نظر تاکید می ورزد که گرچه غالباً و در عرف عمومی ، از تنبیه و تعزیر مجازت وکیفر بدنی به ذهن متبادر می‌شود، اما میتوان گفت با عنایت به مبانی ودلایلی چون: تنقیح مناط وتاثیر مقتضیات زمان ومکان و اصول کلی کرامت انسان وغلبه رحمت بر غضب و.... مصداق کیفربدنی از مصادیق تنبیه وتعزیر والبته مصادیق سخت ونهایی ومتناسب با آن زمان بوده است و در زمان ما میتواند مصادیق دیگری مثل تشویق و ادب کردن و تمرین دادن و رفتارهای جایگزین باشد.
واژه‌های کلیدی: تنبیه و تعزیه کودک، فقه امامیه، حکم تکلیفی وضعی