بررسی اصل تحفظ و نقش آن در فقه اجتماعی زن و خانواده

توضیح

سبک زندگی، مفهومی از مفاهیم علوم اجتماعی است که جنبه رفتارگرا دارد. سبک زندگی، نظام‌واره و سیستم خاص زندگی است که به فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص، اختصاص دارد. آدمیان با قدرت خلاق خویش، برای حیات دنیوی، دست به گزینش می‌زنند و رفتارهای خاصی را ترجیح می‌دهند و زیست خود را با آن منطبق می‌کنند. رفتارهای بیرونی آدمیان که مورد انتخاب آگاهانه آنان است، سبک زندگی آنان را تشکیل می‌دهد که البته انتخاب یک سبک، تابع متغیرهای فراوانی است که باید مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر، دین مبین اسلام نیز داعیه‌دار تنظیم حیات دنیوی و اخروی انسان است و توصیه‌های رفتاری فراوانی دارد که غالباً در علم فقه، بررسی می‌شود. یکی از موضوعاتی که در فقه اجتماعی مطرح می‌شود، اصل تحفظ می‌باشد، منظور از اصل تحفظ، خویشتن‌داری، خودکنترلی، عفاف، حجاب و پوشش می‌باشد. بر اساس آموزه‌های دینی و فقهی انسان موظف است قبل از هر کس، خودش ناظر به اعمال و رفتارش باشد تا بتواند بر اساس شاخص‌های دینی، رفتار خود را کنترل، حفظ و اصلاح نماید. به این مراقبت درونی که بر اساس آن وظایف محول شده انجام و رفتارهای ناهنجار و غیرقانونی، ترک می‌گردد بی‌آنکه نظارت یا کنترل خارجی در میان باشد، اصل تحفظ یا خویشتن‌داری یا خودکنترلی گفته می‌شود. این مهارت(اصل تحفظ) با ابعاد: شناختی(مجموعه‌ای از اعتقادها، افکار، نگرش‌ها، انتظارها و رویدادهای ذهنی است) عاطفی (تجربه ذهنی و حالت عاطفی است)، و رفتاری (فعالیت‌هایی که می-توان مستقیماً آنها را مشاهده کرد) ارتباط دارد. با توجّه به دسیسه‌های شیاطین و تهاجم جدی آنها، گسترش انواع فسادهای اخلاقی، فروپاشی نظام خانواده از جمله: بی‌حجابی، جدایی همسران، فراری شدن فرزندان و اعضای خانواده، به بند کشیده شدن اخلاق و معنویت در زندانِ آزادی جنسی و ترویج شکل‌های رنگین برای اسارت روان آدمی، کمرنگ شدن ارزش‌ها و فضایل اخلاقی در میان خانواده‌ها، بر آن شدیم با روش توصیفی -تحلیلی بر پایه اطلاعات کتابخانه‌ای به بررسی اصل تحفظ و نقش آن در فقه اجتماعی زن و خانواده بپردازیم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، اصل تحفظ در میان آموزه‌‌های دینی ما جایگاه رفیع و عظیمی دارد.
واژه‌های کلیدی: اصل تحفظ، فقه اجتماعی، حجاب، خویشتن داری، خود کنترلی