بررسی تحلیلی نکاح فضولی، معاطاتی و مدلّس و آثار مترتب بر آنها

توضیح

نکاح، رابطه ای است که به واسطه عقد، بین زن و مرد ایجاد شده و در نتیجه آن، حقوق و تکالیفی یین زوجین برقرار می شود. در این میان، گاهی نکاح به صورت فضولی یا معاطاتی و یا مدلّس واقع می شود. مراد از نکاح فضولی عقدی است که توسط کسی منعقد شده است که حق انعقاد عقد نکاح را ندارد؛ نکاح معاطاتی نیز آن است که بدون اجرای صیغه ایجاب و قبول محقق شود، و نکاح مدلّس آن است که یکی از دو طرف عقد با انجام کارهای فریبنده و نشان دادن صفات غیرواقعی با اغوای طرف دیگر عقد، او را وادار به ازدواج کند. در صحت و بطلان، و نیز احکام چنین ازدواج هایی میان فقها و حقوقدانان ابهامات و بحث هایی وجود دارد که با توجه به ابتلای جامعه به آنها، می طلبید تحقیق حاضر انجام پذیرد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، با تبیین مبانی و شرایط صحت نکاح و بررسی اقوال فقهای امامیه به دست آمده که نکاح فضولی همانند بیع فضولی مورد قبول مشهور فقها است و نفوذ آن منوط به تحقق رضایت معقودله یا نماینده قانونی وی میباشد؛ اما نکاح معاطاتی از نظر آنان باطل است و نکاح مدلس علاوه بر اینکه ضمان آور خواهد بود، متضرر، حق فسخ دارد.
واژه‌های کلیدی: نکاح فضولی، نکاح معاطات، نکاح مدلس، صحت، بطلان، فسخ.