بررسی تطبیقی دیه مسلمان و غیرمسلمان در مذاهب خمسه(فایل منبع موجود نیست)

توضیح

مسئله دیه مسلمان و غیرمسلمان یکی از مباحثی است که در مذاهب مختلف دین اسلام و بنابر شرایط خاص، منجر به احکام متفاوتی شده است. بررسی مذاهب خمسه، بیانگر عدم برابری مسلمان و غیر مسلمان در میزان دیه است. مسئله دیه از موضوعاتی است که درنتیجه مقتضیات زمانی رخ داده است که پیش‌ازاین، نیاز به پاسخگویی و حل آن نبود، اما با گذر زمان به مسئله‌ای بااهمیت و اساسی تبدیل شده است. بحث قتل نفس و جراحات نیز از همین مسائل است که نیازمند پرداخت دیه است. بر همین اساس، پژوهش حاضر باهدف بررسی تطبیقی دیه مسلمان و غیرمسلمان در مذاهب خمسه انجام گردید. در این پژوهش، از روش توصیفی و از منابع کتابخانه‌ای استفاده شد. در همین ارتباط، احکام مذاهب خمسه در مورد دیه نفس و اعضا مورد بررسی قرار گرفت و دیدگاه هر یک از فقهای مشهور این مذاهب، بیان شد. نتایج نشان می‌دهد که شافعی به ثلث بودن دیه نفس، مالکی به نصف بودن دیه ذمیون، ابوحنیفه به تساوی دیه مسلمانان باور دارند. درحالی‌که فقهای امامیه، دیه مرد اهل کتاب را معادل هشت‌صد درهم و دیه زن کتابیه رو چهارصد درهم مشخص کرده‌اند. بر این اساس، برخی از فقهای امامیه برحسب شرایط، دیه غیرمسلمان را با دیه مسلمین یکی دانسته‌اند. همچنین دیه اعضا آن‌ها نسبت به همدیگر مشخص شده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ماهیت و میزان دیه از دیدگاه فقهای خمسه متفاوت بوده و هر یک از آن‌ها، میزانی از دیه را تعیین کرده‌اند. همچنین در مورد یهودیان، مسیحیان و غیره و همچنین بین فقهای اهل سنت در این زمینه اختلاف وجود دارد. نتیجه کلی آن است که در مذاهب پنج‌گانه اصل جبران خسارت به‌عنوان یک اصل معتبر پذیرفته‌شده است، اما در ماهیت و میزان دیه مسلمانان و غیرمسلمانان (قتل و قطع عضو) تفاوت‌هایی وجود دارد.
واژه های کلیدی: دیه نفس و اعضا، مسلمان، غیر مسلمان، مذاهب خمسه