بررسی تطبیقی عزل ونصب قیم از دیدگاه مذاهب پنج گانه اسلامی

توضیح

محجورین، به علت ناتوانی در اداره اموالشان از راه‌هایی مورد حمایت قرار گرفته‌اند، آنها از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند، افرادی چون پدر و جد پدری، وصی یکی از آن دو و حاکم شرع بر آنها ولایت داشته و در امور مالی آنان حق تصرف دارند. حاکم شرع شرعاً مجاز است، شخصی را به عنوان قیّم برای این کار منصوب کند. در خصوص شرایط عزل و نصب قیم و اتمام مسئولیّت او میان فقهای مذاهب پنج‌گانه اسلامی اختلافاتی وجود دارد که ضرورت انجام این پژوهش را به دنبال داشته است. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته، با تبیین و بررسی قیمومت، شرایط و احکام نصب و عزل قیم از دیدگاه مذاهب پنج‌گانه اسلامی به اقوال مشترک و اختلافی آنها دست یافته و چنین نتیجه گرفته شده است که فقهای امامیه و اهل سنت در ولایت حاکم بر اموال محجور اتفاق نظر دارند؛ ولی در شرایط و احکام نصب آن نسبت به صغیر، مجنون یا سفیه اختلاف نظر دارند و تمام مذاهب پنج‌گانه در اینکه اگر قیّم حاکم فاسق شود، عزل می‌شود متفق هستند.
واژه‌های کلیدی: حاکم، قیم، محجور، نصب قیم، عزل قیم.