بررسی تطبیقی فروش استقراضی سهام با عقود اسلامی

توضیح

یکی از تحولات پیش آمده در بازار سرمایه ایران در قانون جدید بازار اوراق بهادار، بستر سازی قانونی و فرهنگی جهت ایجاد ابزارهای جدید می باشد. آنچه حساسیت استفاده از این ابزارها را مضاعف می سازد، توجه به مشروعیت با عدم مشروعیت ساز و کارهای آنها از نقطه نظر فقهی می باشد. به همین دلیل نیازمند مطالعه توامان فقهی و مالی این ابزارها می باشیم. قرارداد فروش استقراضی سهام یکی از این ابزارهاست. پژوهش حاضر علاوه بر مطالع ساز و کار اجرایی قرارداد فروش استقراضی سهام در بازارهای سرمایه دنیا به تطابق آن با موازین اسلامی پرداخته است. بدین منظور ابتدا وجود یا عدم وجود موجبات بطلان عقد از نظر شروع مقدس اسلام در این قرار داد بررسی و در سپس با عقود ممضاء از نظر شرع تطبیق داده شده. جهت رسیدن به یک نظر قاطع و برگرفته از تخصص، نظر خبرگان صاحبنظر در زمینه مسائل تلفیقی فقهی - اقتصادی بوسیله پرسشنامه حاوی تطبیق جز به جز قرار داد فروش استقراضی با ارکان عمومی عقد و موجبات بطلان عقد اخذ گردید و به عنوان اظهار نظر کارشناسی حاصل از اجماع کارشناسان، بررسی صورت گرفته منجر به این نتیجه شد که فروش استقراضی سهم با ساز و کار رایج آن در بازارهای سرمایه دنیا ، از دیدگاه فقه جعفری مورد قبول شرع نمی باشد.