بررسی تطبیقی مسقطات حضانت در مذاهب اسلامی

توضیح

نگهداری کودک پس از تولد تا زمانی که به سن بلوغ و رشد برسد به ویژه پس از جدایی پدر و مادر با عنوان حضانت در فقه مذاهب اسلامی به تفضیل مورد بحث قرار گرفته است. از آن جا که فلسفه حضانت تحقق مصالح طفل و رفع هر گونه ضرر و زیانی از اوست، اگر والدین شایستگی و شرایط لازم را نداشته باشند، حق حضانت از آن ها سلب می شود .پایان نامه حاضر با رویکردی تحلیلی به بررسی بیماری روانی و جسمانی ، عدم صلاحیت اعتقادی (کفر) و اخلاقی، سفر و ازدواج مجدد مادر به عنوان موارد سلب حضانت در فقه مذاهب ماندگار اسلامی پرداخته است. هر چند اکثر فقهای اسلامی قائل به سقوط حضانت مجنون دائمی هستند، اما در مورد سلب حضانت مجنون ادواری اختلاف نظر دارند. علاوه بر این سایر اختلالات روانی که در عدم تشخیص مانند جنون هستند حکم جنون را خواهند داشت اگر سرپرست بتواند وظایف خود را از طریق نایب انجام دهد ، بیماری مزمن و صعب العلاج ساقط کننده حق حضانت او نیست. بیماری مسری نیز در صورت خطر سرایت به طفل از موارد سلب حضانت محسوب می شود. هم چنین هر چند فقهای امامیه قائل به لزوم مسلمان بودن سرپرست هستند اما در پذیرش این شرط بین فقهای اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد. اگر چه برخی از شرایط سرپرست طفل منصوص است اما برخی دیگر از قبیل شرایط اخلاقی سرپرست که فقها تحت عنوان عدالت، امانتداری و مواردی از این قبیل آورده اند ، مستند به نص خاصی نیست بلکه فقها در پذیرفتن و نپذیرفتن آن به فلسفه حضانت توجه کرده اند. اکثر فقهای اسلامی با استناد به فلسفه حضانت بر این باورند که محل سکونت طفل تحت حضانت را جز در شرایط خاص و با موافقت دیگری نباید تغییر داد زیرا حق حضانت صاحب حق دچار اشکال خواهد شد.
واژه های کلیدی: حضانت، جنون، بیماری، صلاحیت اخلاقی، ازدواج مجدد، اسلام.