بررسی تطبیقی پناهندگی در اسلام، حقوق ایران و اسناد بین المللی

توضیح

پناهندگی و جست‌وجو برای یافتن مأمنی مناسب برای فرار از خطرات تهدیدکننده، پدیده‌ای به قدمت تاریخ بشری است. از جمله مباحثی حقوق ایران، اسلام و بین‌الملل به آن اهتمام ورزیده، مسأله‌ی پناهندگی است. وجود احکام و مقرّرات مفصل راجع به پناهندگی در فقه، همچنین قوانین موضوعه‌ی کشور در مورد حق پناهندگی و اهمیت و تبیین حقوق پناهنده، از جمله دلایل انجام این پژوهش است. در حقوق بین‌الملل نسبت به رعایت حقوق پناهندگان تأکید شده است. علیرغم وجوداین تأکیدات و تشکیل کنوانسیون‌ها و اتخاذ تدابیر گوناگون در این عرصه، به واسطه‌ی فقدان ضمانت‌اجرایی قوی در این خصوص دولت‌های پذیرنده، پناهنده‌ی خود را ملزم به رعایت این مقرّرات نمی‌دیدن، در نتیجه، در جهان شاهد تعداد زیادی پناهنده هستیم.‌ این پژوهش، با رویکردنظری و اسنادی، ضمن بررسی مبنای پناهندگی دراسلام و‌ حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، حقوق و تکالیف متقابل دولت‌های پذیرنده و پناهندگان را مورد بحث قرار داده است. از نتایج این پژوهش، عدم وجود ضمانت اجرایی برای دولت‌های پذیرنده جهت اجرای مصوبات بین‌المللی حقوق پناهندگان است. دیگر نتیجه اینکه، پناهندگان نه تنها در کشورمتبوع خود، بلکه در کشورهایی که پذیرنده‌ی آنان هستند از حمایت سیاسی لازم برخوردار نیستند.
واژه‌های کلیدی: پناهندگی، تابعیت ، حقوق ایران، اسناد بین المللی.