بررسی جرم جاسوسی و خرابکاری در قوانین جزایی ایران با نگاهی به قانون جرایم رایانه‌ای

توضیح

از گذشته تا به امروز یکی از دغدغه های اصلی حفظ امنیت و بقای دولت ها و ملت ها، سعی در ارتقای سطح توانایی برای کنترل، پیشگیری و مبارزه با پدیده های ضد امنیتی خصوصاً جاسوسی بوده است. جاسوسی رایانه ای که خود چهره جدید و وسیعی از جاسوسی بشمار می رود- با توجه به وضعیت رایانه ای بودن اکثریت منابع اصلی اطلاعات و زیرساخت های حیاتی کشورها- یکی از مهمترین دغدغه های کشورها در این برهه از زمان می باشد که باید هر روز بیش از دیروز مدنظر و مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی جرم جاسوسی و خرابکاری رایانه ای در قانون جرایم رایانه ای ایران پرداخته است. در این راستا به دنبال پاسخ به این سوالات است که جرم جاسوسی و خرابکاری در حقوق ایران چه جایگاهی دارند؟قانون جرایم رایانه ای برای جرم جاسوسی و خرابکاری چه مسئولیت کیفری و مجازاتی در نظر گرفته است؟میان جرم جاسوسی سنتی و رایانه ای چه تفاوت هایی وجود دارد؟آیا جرایم رایانه ای ایران جنبه ی بازدارندگی برای جرم جاسوسی و خرابکاری دارد؟ همچنین با توجه به اینکه قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز در سال 1375 تحت عنوان تعزیرات و مجازات های بازدارنده مواد قانونی مختلفی را در مورد افشای اطلاعات ، در اختیار دیگران قرار دادن آنها ، انتقال آنها در شرایط جنگی و موارد دیگر مقرر داشته است که در این بین ماده 505 قانون مجازات اسلامی(جاسوسی سنتی) را مورد بررسی قرار خواهیم داد و آن را با ماده 3 جرایم رایانه ای (جاسوسی رایانه ای) مقایسه خواهیم نمود . در خصوص جاسوسی رایانه ای در قوانین ایران باید گفت، در قوانین کیفری ایران تعریفی از جرم جاسوسی به عمل نیامده است. این رویکرد در قانون جرایم ‌رایانه‌ای نیز مشاهده می‌شود. زیرا صرفاً مصادیق حصری واحکام آن طی سه ماده ( 3، 4 و 5 ) در مبحث سوم فصل اول قانون مزبور، بیان شده است. با این وجود حقوقدانان تعاریف متعددی برای جاسوسی و جاسوس عرضه کرده اند از جمله: « جاسوس به شخصی اطلاق می‌شود که در پوشش متقلبانه یا مخفیانه وبه نفع دشمن در صدد تفحص پیرامون اسرار یا تحصیل اطلاعات یا اشیاء یا سایر مدارک و اسناد مربوط به استعداد و توانایی‌های نظامی، اقتصادی و فرهنگی مربوط به یک کشور دشمن باشد»
واژهای کلیدی:جرایم رایانه ای،جاسوسی رایانه ای،خرابکاری رایانه ای،دسترسی غیر مجاز