بررسی حقوقی تضمینات معاملات بورس (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

تضمینات بورسی به منظور کاهش ریسک ناشی از نکول فعالان بازار سرمایه و فراهم نمودن اجرای تعهدات، به فراخور موضوع و متعهد انجام تعهد، انواع متفاوت و الزامات ویژه خود را دارد. این تضمینات به صورت‌های شخصی و مالی در معاملات بورسی مطرح و با وجود شباهت‌هایی با نهادهای مشابه خود در حقوق مدنی و تجاری، از لحاظ احکام و آثار متمایز می‌گردد. وجود این تضمینات در اکثر موارد شرط اساسی انعقاد قرارداد و یا فعالیت بورسی می‌باشد. در تضمین شخصی، ضامن دارای شخصیت‌حقوقی و از موسسات معتبر و ویژه‌ای انتخاب می‌شود و در مواردی انتخاب او به نظر مضمون‌عنه بستگی دارد. ویژگی‌های تضمینات شخص بورسی از جمله عدم اشتغال‌ذمه ضامن و متعلّق تعهد و التزام او، استقلال تعهد ضامن و ضمانت از دین احتمالی، آن را نه تنها از ضمان عقدی قانون مدنی بلکه از سایر تضمینات شخصی نیز متمایز می‌سازد و ماهیتی ویژه به آن می‌بخشد. در این نوع تضمین، هیچ اشتغال‌ذمه‌ای چه به صورت نقل ذمه و چه ضم ذمه، برای ضامن ایجاد نمی‌شود و صرفاً ضامن ملتزم به اجرای تعهد است. همچنین تعهد ضامن از تعهد مضمون‌عنه مستقل و نیازی به وجود دین و یا سبب دین ندارد و چه بسا در بازار اولیه بدون دین و یا سبب آن، التزام ضامن با انعقاد قرارداد ضمانت ایجاد می‌شود؛ درنتیجه تعهد به دینی است که در آینده بر ذمه متعهد مستقر می‌شود. علاوه برآن علم تفصیلی به شرایط و مسائل ضمانت برای ضامن ضروری است. در وجه‌تضمین به عنوان متفاوت‌ترین نوع تضمین مالی در بورس، مال اخذ شده به عنوان تضمین با توجه به نوسانات قیمت تعدیل می‌شود و در صورت کاهش میزان آن از حداقل مقرر، وثیقه‌گذار باید آن را تا سقف تعیین شده افزایش دهد. همچنین به واسطه تسویه روزانه این نوع تضمین بر اثر تغییرات قیمت، ممکن است امکان رجوع به وثایق حتی در موردی که تخلفی رخ نداده است فراهم گردد. در سایر تضمینات نیز علاوه بر آنکه، عینیت و وجود خارجی داشتن از ارکان مال مورد وثیقه نبوده، منافع مال نیز به عنوان وثیقه مورد پذیرش واقع شده‌است. بررسی نظام حقوقی تضمینات معاملات بورسی و مقایسه آن با نهادهای مشابه، علاوه بر ارائه تصویری روشن از اختصاصات این بازار در این خصوص و جلب اعتماد سرمایه‌گذاران، امکان طرح خلاءهای قانونی و بررسی اشکالات حقوقی و فقهی و درنتیجه حل آن را فراهم می‌سازد؛ علاوه بر آنکه زمینه به کارگیری قواعد حقوقی مفید و کارآمد آن را در بخش‌های دیگر بازار سرمایه ممکن می‌سازد.
واژه‌های کلیدی: التزام، معاملات بورس سهام