بررسی حقوقی – جرم شناختی ازدواج سفید در ایران

توضیح

در چند دهه اخیر، الگوی ازدواج و تشکیل خانواده و همچنین روابط پیش از ازدواج در جهان تغییرات فراوانی داشته و اکنون نیز جامعه ایران با تحولات چشم گیری در حوزه ارزش ها و باورهای جوانان رو به رو است. تحقیقات نشان می دهند که رابطه جنسی پیش از ازدواج در ایران در حال افزایش است. یکی از گونه های جدید روابط پیش از ازدواج، «هم خانگی» یا «ازدواج سفید» است. این الگو، به زندگی مشترک دو شریک جنسی بدون ازدواج با یکدیگر اشاره دارد. در این تحقیق، با بررسی و مقایسه ازدواج سفید با ازدواج های رسمی و شرعی جامعه از بعد حقوقی و ضرورت یا عدم ضرورت جرم انگاری از بعد کیفری، به بررسی شرایط بسترساز اجتماعی موثر در بروز و ظهور این پدیده، آثار و تبعات آن و راهکارهای مقابله با آن پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که هم خانگی یا ازدواج سفید محصول فرآیند تجدد ایرانی و گسترش جهانی شدن و ورود آن به ایران است، فرآیندهایی که ابتدا با تغییر اوضاع اقتصادی و فرهنگی )نظام ارزشی) جامعه، به تدریج تغییرات اجتماعی متفاوتی را در داخل کشور پدید می آورند. از منظر حقوقی ازدواج سفید منطبق با هیچ یک از نهادهای ازدواج رسمی در ایران نبوده و از منظر کیفری نیز جرم انگاری این پدیده به دلیل اصل حداقلی بودن حقوق جزا و ورود به حریم خصوصی قابل قبول نبوده و از سوی دیگر قرار گرفتن این پدیده در قالب جرایم بدون بزه دیده و عدم امکان شناسایی مرتکبان، روند کشف، تعقیب، رسیدگی و مجازات را دچار مشکل می سازد.
واژه‌های کلیدی: ازدواج سفید، هم خانگی، هم باشی، همزیستی سیاه.